Như anh em hẳn đã biết, mấy bữa nay đồng chí J. K. Woking nhà chúng ta đang bị thiên hạ tổng sỉ vả vì đã cho xuất bản một tác phẩm có tên Troubled Blood, trong đó có một nhân vật trai giả gái đi giết người. Hiện đang có một phong trào kêu gọi đốt sách của Rowling rộ lên, với một số đoạn clip người đốt sách thật đang được lan truyền đi khắp nơi (mặc dù thực hư ra sao thì chưa kiểm chứng được).
Trong trường hợp có anh em nào không theo dõi từ đầu, Rowling đại khái là rất hay bị cộng đồng trans ghét vì thường có những phát ngôn họ thấy không ưng. Đặc biệt nhất là gần như ngay trước thềm phát hành cuốn truyện này, Rowling đã có một phát ngôn mà nhiều người cảm thấy là quá quắt ngoài sức tưởng tượng, ấy là yêu cầu thiên hạ hãy gọi phụ nữ là phụ nữ chứ đừng bịa thêm thuật ngữ lằng nhằng như “người có kinh,” thế nên nhiều người không khỏi nghi ngờ Rowling định chơi trò mèo.
Tạm thời bỏ qua việc mô típ nam giả nữ để đi gây án đã được các tác phẩm như The Silence of the Lambs, Psycho, The Dark Knight,… sử dụng hết rồi; bỏ qua nốt việc theo lời nhiều review thì truyện chỉ có đúng vài dòng nhắc đến việc nhân vật kia cải trang thành nữ để dễ tiếp cận nạn nhân hơn chứ chẳng bảo đấy là trans hay gì hết; bỏ qua luôn việc cái hành động cải trang đấy là xây dựng dựa trên những gì một tên sát nhân hàng loạt khét tiếng Jerry Brudos từng làm; và thậm chí bỏ qua nốt cả chuyện cái phát ngôn của Rowling thực chất chẳng đến nỗi phải xé ra to đùng đến thế, ta vẫn sẽ thấy cái ý tưởng đốt sách này quả thật rất ngớ ngẩn.
Đầu tiên, chỉ xét về khía cạnh kinh tế thôi, đây cũng là một hành động phản tác dụng. Cuốn Harry Potter thì không nói làm gì, nhưng để đốt được cái quyển Troubled Blood kia thì cứ phải mua nó về cái đã, tức là auto cống tiền cho Rowling luôn rồi. Sau đó thì vụ đốt này sẽ tạo hiệu ứng truyền thông, giúp lan tỏa cái tên Troubled Blood đi khắp mọi nơi. Cái này bề ngoài thì giống khủng hoảng truyền thông, nhưng thực chất nó lại không phải, bởi vì thứ gặp khủng hoảng không phải là nội dung của sản phẩm (ok, technically là có, nhưng anh em hiểu ý mình mà <(“) ), mà là tư tưởng của tác giả. Số đông người tiêu dùng thì họ sẽ chẳng quan tâm đến cái đấy mấy, mà sẽ chỉ cần biết nó có hay hay không thôi. Bây giờ chỉ cần có một loạt bài review nghiêm túc được đưa ra (và cũng đã nhiều chỗ rục rịch có review rồi) thì việc quyển truyện chẳng đá đểu gì người trans cả sẽ được lộ ra, và thế là coi như Rowling chẳng mất gì từ vụ này ngoài được free quảng cáo. Anh em nếu quan tâm có thể tra thử cái vụ sản phẩm của Nike cũng bị mua về đốt sau khi chạy quảng cáo có Colin Kaepernick (vận động viên da đen quỳ gối khi hát quốc ca) là sẽ áng được ngay vụ này rồi sẽ ra sao.
Quan trọng hơn cái bình diện kinh tế là cái ý nghĩa hình tượng của hành động đốt sách kia. Thay vì thể hiện sự cấp tiến và thoáng đãng trong tư tưởng, đốt sách chỉ chứng tỏ được một điều là những kẻ thực hiện nó hẹp hòi đến mức không muốn chấp nhận bất kỳ thứ gì đi ngược lại với thế giới quan của bản thân, và sẵn sàng dùng bạo lực để gò cho những người có tư tưởng trái chiều đi vào đúng một cái khuôn khổ mình đã đề ra. Nực cười nhất là những kẻ gò ép suy nghĩ bằng bạo lực ấy lại cứ toàn đi rao rảng về tình thương và lòng bác ái. Anh em trong group chúng ta hẳn ai cũng biết việc dùng “tình thương” để cảm hóa tội phạm tư tưởng ấy giống cái cuốn gì mà tên toàn số ấy nhỉ? Thực sự thì những người đang đốt truyện của Rowling kia nghĩ mình đang truyền đi cái thông điệp gì vậy? Nó sẽ tô vẽ lên hình tượng một cộng đồng trans/người ủng hộ trans tốt đẹp cởi mở, hay chỉ đơn thuần khiến thiên hạ nhớ lại những gì một đám tay đeo chữ thập ngoặc từng tổ chức ở Đức và Áo trong những năm 30?
Thực sự mong là cái vụ này nó chỉ dừng ở mức một trò đùa lăng nhăng, và mấy cái clip đốt sách kia chỉ là làmgiả hoặc nếu có thật thì chỉ giới hạn ở một số phần tử quá khích thôi. Nếu cái này mà thành phong trào thật thì tương lai của cộng đồng văn học nói chung và SFF nói riêng xem chừng Dậu quá các cậu ạ.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓