Sci Fi Việt Nam

 Bữa nay mình vừa mới vớ được một tin khá hay, ấy là bên Anh đang sắp sửa phát hành một mẫu xu đặc biệt, vinh danh một trong những rường cột khủng nhất làng Fantasy này anh em. Cụ thể thì mấy tiếng trước, The Royal Mint, một công ty thuộc sở hữu của Bộ Tài chính Anh, đồng thời cũng là bên chịu trách nhiệm đúc tiền cho Anh Quốc, vừa mới thông báo trên các trang mạng xã hội chính thức rằng trong năm 2023 sắp tới, phía họ sẽ cho ra mắt một bộ tiền xu kỷ niệm giới hạn, tôn vinh 5 biểu tượng, sự kiện, và ngày kỷ niệm có ý nghĩa đối với lịch sử và văn hóa Anh. Trong số đó, có một gương mặt rất quen thuộc với con dân SFF chúng ta: J. R. R. Tolkien. Về khoản ông cụ này là ai và có ý nghĩa như thế nào đối với Fantasy nói riêng cũng như toàn thể dòng SFF nói chung, hay thậm chí còn là toàn bộ văn giới nữa, thì chắc anh em chẳng còn lạ gì nữa rồi. Và bởi vì năm 2023 tới sẽ là kỷ niệm 50 năm ngày mất của ông cụ, The Royal Mint đã quyết định sẽ bất tử hóa ông anh trên một đồng 2 bảng. Mặt ngửa của

Ngày này 2 năm trước, trận chiến không gian đắt giá nhất lịch sử (ảo) của nhân loại đã nổ ra. Trận chiến huyền thoại đó xảy ra trong EVE Online, một game online với bối cảnh hơn 21.000 năm trong tương lai. Lúc bấy giờ, nhân loại đã sử dụng gần hết tài nguyên của Trái Đất, thành ra phải bắt đầu lan tỏa ra vũ trụ. Trong quá trình di cư, họ tình cờ phát hiện một hố sâu tự nhiên, dẫn đến một thiên hà mới, rất giàu tài nguyên và không có ai cư ngụ. Thiên hà ấy được đặt tên là New Eden (tức “Tân Địa Đàng”), và một cổng không gian đã được xây dựng để ổn định cái hố sâu kia, tạo ra một con đường nối thông giữa Ngân Hà và New Eden. Hàng chục thuộc địa mới đã được thành lập tại New Eden, và đây hứa hẹn sẽ trở thành thiên đường mới cho nhân loại. Tuy nhiên, đến một ngày nọ, cái hố sâu kia bất ngờ sụp đổ, cắt đứt hoàn toàn liên kết giữa thuộc địa New Eden và Ngân Hà. Một thời kỳ loạn lạc bùng nổ ở New Eden, đe dọa sẽ xóa bỏ sự hiện diện của loài người tại vùng không gian ấy. Nhưng nhờ bản chất lì

 Hôm trước vừa mới thấy Lưu Từ Hân tự nhiên bị réo tên xong, nay lên lướt Reddit lại vớ được một cái thớt cũng khởi sinh từ bro này. Trùng hợp phết 🐧. Cụ thể thì đâu tầm hôm qua, một thanh niên đã lập thớt trên r/books, một dạng forum chuyên về sách truyện, để bàn về Khu Rừng Đen Tối (cuốn thứ 2 trong series Tam Thể). Trong thớt đó, bro này trích ra một đoạn trò chuyện giữa hai sĩ quan trên Chọn Lọc Tự Nhiên, một con tàu vũ trụ đã đào ngũ trước thềm Trái Đất bị xâm lăng, và nay đã trốn vào không gian sâu. Tại thời điểm được nhắc đến, cả con tàu như chìm trong một bầu không khí cực kỳ u uất, sầu thảm. Nguyên do là đây là lần đầu tiên một nhóm người thực sự bị cắt đứt hoàn toàn khỏi Trái Đất, không chỉ đơn thuần vì họ đã quyết định dứt áo bỏ đi, mà vì Trái Đất đang sắp sửa diệt vong hoàn toàn. Sẽ không còn Trái Đất nào nữa, và điều này khiến tất thảy đều trở nên suy sụp tinh thần nghiêm trọng. Bạn chủ thớt nhìn chung rất tâm đắc với cái đoạn đấy, căn bản bởi vì bản thân ông anh hiện cũn

 Trong cái bài về con Character.AI hồi trưa, có một bạn đề cập đến việc chưa biết chừng sau này, sẽ có những tác giả sử dụng AI dưới dạng trợ lý chấp bút thuê. Và tình cờ thì gần như liền sau đó, mình vớ được cái clip này. Thật là trùng hợp à nha 🐧. Cụ thể thì clip bên dưới là của Karak, một thanh niên chuyên review game. Bình thường thì ông anh làm đúng những gì một reviewer bình thường trên Youtube vẫn hay làm: chơi game, ghi chú lại cảm nhận, sau đó viết kịch bản hoàn chỉnh và ghi âm dựng clip. Nhưng riêng với cái clip lần này, Karak lại chơi kiểu khác: nhờ người khác viết hộ kịch bản. Và thành phần “bồi bút” đã được thanh niên mò đến nhờ vả là GPT-3, một thuật toán xử lý ngôn ngữ tương tự Character.AI, vừa mới đây đã trở nên rất nổi tiếng nhờ khả năng trò chuyện và cung cấp thông tin theo một cách hết sức tự nhiên. Toàn bộ nội dung trong clip bên dưới là do con AI kia viết hết, với Karak chỉ mớm ý sơ lược cho nó để nó biết phải nói về cái game gì, và sau đó đọc lại nguyên văn nhữn

 Bữa nay mình vừa mới được một bạn nhắn cho một cuộc trò chuyện thú vị giữa bạn ấy và một con AI viết truyện, xoay quanh hồi kết cho A Song Of Ice And Fire. Trong trường hợp anh em nào muốn biết cụ thể thì cái con này được xây dựng dựa trên Character.AI, một mô hình thuật toán trò chuyện do các cựu kỹ sư phần mềm của Google phát triển, và vừa tung bản beta cho thiên hạ nghịch thử hồi tháng 9 vừa qua (trang chủ ở đây: https://beta.character.ai/ ). Với cái nền học hỏi của Character.AI, người dùng có thể tự tạo ra các con AI phái sinh khác nhau, với những đặc điểm riêng biệt tùy chỉnh. Như lượn một vòng trên đấy, mình thấy có con AI được đào tạo để ăn nói giống hệt Tom Riddle từ Harry Potter ( https://beta.character.ai/chat?char=j1CRsFh8xf10yAAqGs78V3X9ojK4VYP034wSPcnOtno ), có con mô phỏng Dr. Who bản Matt Smith đóng ( https://beta.character.ai/chat?char=sk-iwwtVzaSyVgZSfheG-z9hKcJjMnkPOI2BcOALl0E ), có con giả làm George R. R. Martin ( https://beta.character.ai/chat?char=4T5ho3ZGXsx6myn

  🌕🌕🌕🌕🌕🌕🌕🌖🌑🌑 7.75/10 TL;DR Lẩu Sci Fi thập cẩm, với nguyên liệu ngon có, dở có, và làng nhàng cũng có luôn. GIỚI THIỆU CHUNG Tội Ác Giả Tưởng là một tuyển tập truyện ngắn được xuất bản tại Việt Nam hồi năm 2000. Nó không được dịch hoàn toàn từ một tác phẩm gốc cụ thể nào cả, mà cóp nhặt những mẩu truyện Sci Fi từ đủ mọi loại nguồn, đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Các truyện trong tuyển tập này bao gồm: Tội ác giả tưởng của Max Raynold (tức Criminal in Utopia của Mack Reynolds): kể về một thanh niên túng quá hóa liều trong một tương lai không kẻ liều nào có thể lọt lưới trời. Lệnh giết người của Robert Sheckley (tức Skulking Permit của Robert Sheckley): kể về chiến dịch “nông thôn mới” của một hành tinh khỉ ho cò gáy. Mối tình ngoài thời gian của Manuel Garcia-Vieo (tức Amor fuera del tiempo/A Love Beyond Time của Manuel García-Viñó): kể về một mối tình ngoài thời gian (bất ngờ chưa 🐧 ?) Nếu người ta bảo rằng anh đã chết của H. Hargreaves (tức Dead to the World c

 Vì chỉ còn mấy bữa nữa là đến Giáng sinh rồi, thế nên nhiều NXB với các cộng đồng đang bắt đầu share đủ thể loại bài về các cuốn có chủ đề hoặc lấy bối cảnh là dịp lễ đấy. Trong số này thì lẽ đương nhiên, không thể thiếu các bài xoay quanh cái cuốn Fantasy ngụ ngôn kinh điển là A Christmas Carol của Charles Dickens, với đại diện tiêu biểu là cái bài giới thiệu về hoàn cảnh ra đời của truyện do Penguin thực hiện ở bên dưới. The real story behind Charles’ Dickens A Christmas Carol Như bài viết có nói, một trong những lý do A Christmas Carol ra đời là vì Dickens bấy giờ đang… đói rã họng. Giai đoạn 1840 là lúc Anh Quốc đang lâm vào cảnh suy thoái kinh tế, chưa kể còn mùa màng thất bát liên tục nữa, thế nên giá nhu yếu phẩm tăng như phi mã. Đặc biệt, Anh khi ấy cũng đang trải qua quá trình công nghiệp hóa hàng loạt, và thiên hạ dồn tụ về các thành phố một cách quá đông đúc, gây khủng hoảng việc làm, và càng khiến tình hình thêm bi đát. Trong cái bối cảnh ấy, Dickens cũng hết sức lao đao.

 Bữa nay vừa mới vớ được cái ảnh này, chém về một chiêu chơi khăm công nghệ cao mới: in mã QR độc lên người để ai mở máy lên chụp choẹt là sẽ liệt cả điện thoại luôn. Bản thân cái cách trò này lợi dụng một tiện ích mới của thời đại ta để phá hoại kể cũng khá thú vị rồi, nhưng đối với anh em trong làng Sci Fi chúng ta, trò này còn hấp dẫn ở một cái tầng khác nữa. Nguyên do là đây có lẽ là phiên bản giống với Snow Crash nhất mà ta có thể làm được ở ngoài đời. Phòng trường hợp có anh em nào chưa biết, Snow Crash là một cuốn Cyberpunk kinh điển của Neal Stephenson. Truyện lấy bối cảnh tương lai, nơi con người đã chế ra được một không gian mạng rất chân thực tên là Metaverse. Nếu nghe đến đây mà mọi người liên tưởng đến cái thế giới ảo cùng tên hiện đang được thằng Mắc Xoăn xây dựng thì không phải không có lý do đâu. Metaverse của Snow Crash chính là nguyên mẫu để thằng bợm thằn lằn xây lên cái game VR của nó, và về cơ bản là phiên bản lý tưởng mà Mắc đang muốn hướng tới. Mình từng làm một

 Bữa nay mình vừa mới bắt được một bài trên io9, bàn về đúng cái vụ bìa Fractal Noise của Christopher Paolini. Và vẫn như thường lệ với các bài về tranh AI, phần comment bên dưới là cả một bãi chiến trường, với hai phe ủng hộ/bài xích AI lời qua tiếng lại rất gay gắt. Anh em nào quan tâm có thể tham khảo đầy đủ cuộc bút chiến ở đây:  Tor Tried to Hide AI Art on a Book Cover, and It Is a Mess Vì vụ Fractal Noise mình cũng đã bàn khá kỹ một lần, kèm chỉ ra sự khác biệt trong phản ứng giữa giới họa sĩ và độc giả phổ thông (anh em có thể đọc full ở đây: https://scifivietnam.blogspot.com/2022/12/fractal-noise-va-tuong-lai-cua-ai-trong.html ), thế nên mình sẽ không đả động lại về nó nữa. Sở dĩ mình share bài của io9 vì trong số các comment họ đã châm ngòi, có một comment rất thú vị do một thanh niên tên John đăng. Anh em có thể tham khảo bên dưới: Bên cạnh việc đả phá những hiểu lầm thường thấy của thiên hạ về cơ chế vận hành của AI, John còn bảo thế này:  Tuy nhiên, bài trừ công nghệ là một

 Ban nãy, vừa có bạn bình vào trong cái bài về Terry Pratchett mình đăng hồi chiều, bảo rằng truyện của ông anh viết dễ hiểu đến mức cho thiếu nhi đọc cũng ngon lành. Cái lời bình đó làm mình nhớ đến một sự kiện hơi hài cá nhân từng trải nghiệm cách đây ít lâu, cũng liên quan đến việc sách để cho thiếu nhi đọc. Số là cách đây ít lâu, mình có mò được 1 page bán sách cũ, trong rao bán mấy quyển Sci Fi xưa các chỗ khác hết hàng mất rồi. Bên cạnh mấy quyển tính mua, mình cũng tếch qua mục ảnh để xem còn quyển Sci Fi nào khác không thì vớt luôn một thể. Page này được cái là chia ảnh vào album khá rạch ròi, thế nên mình đã vào lục lọi trong các album của họ. Có một album riêng dành cho trinh thám với Sci Fi, nhưng để chắc ăn thì mình cũng ngó luôn một loạt album "khả nghi" khác, phòng trường hợp người ta phân sai quyển nào, bao gồm album sách Liên Xô, sách châu Âu, tập truyện ngắn, sách theo lô,... Chỉ có đâu tầm 2, 3 album là mình ko sờ vào, vì nghe nó rõ ràng là khó có thể có Sci

 Nhân bữa qua nhắc đến việc gọi hồn Terry Pratchett về ký Good Omens thay Neil Gaiman cho nó kinh tế, tự nhiên lại nhớ đến cái quả áo huyền thoại này của ông cụ. Trong trường hợp anh em nào không biết, Terry Pratchett vốn dĩ là một người có khiếu hài hước rất cao, và điều này được thể hiện qua cả trong những trang truyện ông sáng tác lẫn ngoài đời. Về phần truyện, sự hóm hỉnh của ông được thể hiện rõ nhất qua Discworld, một bộ tác phẩm có thể được coi như Hitchhiker's Guide của ngách Fantasy. Về khoản ngoài đời, thứ thể hiện rõ nhất cái óc tiếu lâm của ông có lẽ sẽ là chiếc áo trong ảnh, trên đề dòng chữ:  "Tolkien thì mất rồi. J K Rowling thì không mời được. Philip Pullman thì bị vướng lịch. Thế nên chào cả nhà, tôi là Terry Pratchett đây." Cái áo này rất hay được ông anh mặc đến các buổi hội thảo giao lưu, thậm chí cả những buổi ký sách của chính mình, coi như thay lời "xin lỗi" vì sự kiện không có tên tuổi nào đình đám góp mặt cả. Cái áo này gắn với hình ảnh

 Nhân thể Good Omens bản Việt vừa chính thức hé lộ bìa, xin share lại với anh em một câu chuyện vừa xảy ra cách đây đâu một tuần gì đấy, ít nhiều cũng có liên quan đến cái tác phẩm này. Mọi chuyện bắt đầu với Chelsea Banning, một đồng chí thủ thư người Mỹ. Cô này vừa mới xoay xở xuất bản được cuốn truyện đầu tay với tựa đề Of Crowns and Legends, một tiểu thuyết Fantasy tái thuật huyền thoại Vua Arthur. Để quảng bá cho tác phẩm, Banning đã tổ chức một buổi ký tặng sách vào hôm 3/12 tại Pretty Good Books, một hiệu sách ở Ashtabula, Ohio. Lúc sự kiện được loan truyền trên mạng xã hội, đã có 37 người phản hồi rằng mình sẽ đến tham dự. Không phải là một con số kinh thiên động địa gì cho cam, song với một cây bút lần đầu xuất bản, vậy cũng đã là quá được rồi. Nhưng đến hôm sự kiện diễn ra, chỉ có vỏn vẹn hai người xuất hiện. Vụ việc đã khiến Banning cảm thấy thất vọng ê chề, và thậm chí còn có phần xấu hổ nữa. Thế là sang ngày hôm sau, cô đã lên Twitter chia sẻ về cái thất bại bữa trước. Có

 Ban nãy trong một group sách khác, mình vừa thấy một bạn đăng bài khoe quá trình khui hộp của The Citadel of Forgotten Myths, cuốn tiểu thuyết mới trong series Elric of Melniboné, một huyền thoại của Fantasy. Xem lướt qua cái ấn bản bạn này mua được thì nhìn chung trông cũng khá đẹp, nhưng rồi lúc bấm đến cái ảnh cuối (hình bên dưới), mình đến giật nảy cả người, bởi vì thế bất nào truyện mới tinh vừa lôi từ hộp ra mà đã bị vẽ bậy lên rồi vậy kìa? Nhưng sau tầm vài giây đứng hình và nheo mắt quan sát, mình chợt nhận ra đây là chữ ký của tác giả 🐧. Thanh niên Moorcock có kiểu ký ảo thật đấy. Ngay bên dưới giấy trắng một đống mà ông anh tự nhiên ký đè lên phần tên in. Nếu dụng ý ông anh ở đây là muốn thay phần tên in công nghiệp bằng tên bún riêu, thiết nghĩ lấy bút nét to hay đơn cử gạch cái tên in đi và ký xuống dưới sẽ hợp hơn chứ. Nguệch đè lên kiểu này trông đau tim vl 🐧.

 Cái bài về Adobe chính thức chấp nhận ảnh AI tối qua làm mình nhớ đến một vụ lùm xùm vừa xảy ra cách đây tầm một tháng gì đấy, xoay quanh Christopher Paolini và một cuốn sách sắp xuất bản của bro này. Christopher Paolini chắc là một cái tên khá quen thuộc đối với nhiều anh em ở đây, bởi vì đây chính là tác giả của Eragon, bộ truyện Epic Fantasy có lẽ là đầu tiên mà phần lớn chúng ta được tiếp cận tại Việt Nam. Sau thành công với Eragon, Paolini chìm biến hẳn, hầu như không cho ra tác phẩm nào khác suốt một thời gian dài. Thế rồi khoảng chừng 2 năm trước, Paolini đã tái xuất giang hồ với một cuốn Sci Fi dày cộp mang tiêu đề To Sleep in a Sea of Stars, và đã đạt được một số thành công nhất định. Đáng chú ý nhất, nó là cuốn truyện mở màn cho một vũ trụ mới toanh, có tên là Fractalverse. Paolini dự kiến sẽ xây dựng thêm vũ trụ đó lên bằng nhiều tác phẩm khác nữa, hoặc dưới dạng hậu truyện của To Sleep in a Sea of Stars, hoặc dưới dạng các tác phẩm độc lập. Cách đây mấy tháng, Paolini đã c

 Bữa này mình mới mò được một bài viết thú vị của Kotaku, xoay quanh nỗ lực tích hợp tranh ảnh AI vào kho tàng ảnh stock của gã khổng lồ đồ họa có lẽ là nổi tiếng nhất thế giới: Adobe. Amplifying human creativity: Adobe Stock defines new guidelines for content made with generative AI Hẳn là trong group nhà ta, kể cả những anh em chưa làm gì dính đến đồ họa bao giờ cũng đã từng nghe đến Adobe cùng bộ công cụ đồ họa Creative Cloud của nó, với những thứ như Photoshop, Illustrator, InDesign, After Effects,… thế nên mình sẽ không giới thiệu về nó nữa. Nhưng có một thứ mình cần bàn qua, vì cái này chắc chỉ anh em nào làm đồ họa mới biết, ấy là Adobe còn có một dịch vụ gọi là Adobe Stock. Đây về cơ bản là một cái kho tài nguyên đồ họa khổng lồ, nơi người dùng có thể upload ảnh ọt và video lên để bán cho người khác. Nó có một số luật lệ nhất định đối với các tài nguyên đăng tải, cả về mặt sở hữu trí tuệ lẫn nội dung tài nguyên. Anh em nào muốn tìm hiểu kỹ hơn về quy chế của dịch vụ đấy thì có

 Con ma nhà họ hứa lại vừa đăng đàn một phát nữa, và lần này, ông cụ đã nêu ra một con số rất cụ thể cho cuốn Mút Mùa theo lời đồn thì vẫn đang được viết của mình. George R.R. Martin says he only has another 500 pages to write on Winds of Winter Số là hôm qua, trên Tooning Out the News, một chương trình trò chuyện do Stephen Colbert sản xuất, George R. R. Martin có được mời đến tham dự. Colbert, người dẫn chương trình, đã tranh thủ châm chọc Martin về cái khoản viết lách như rùa bò, và thậm chí còn gọi cho cả một nhà văn trinh thám với khả năng đẻ truyện rất năng suất là James Patterson để xin tham vấn xem nên xử lý ra sao với Martin. Trước những màn châm chọc và đá xoáy của Colbert với Patterson, Martin đã chống chế rằng mình hiện đã viết xong 1.100, 1.200 trang rồi, và chỉ còn “400, 500 trang nữa” là sẽ xong. Vâng, “chỉ” còn khoảng 500 trang nữa thôi. Và trong trường hợp anh em nào tò, một cuốn tiểu thuyết trung bình chỉ dài tầm 250-350 trang mà thôi. Thế tức là Martin vẫn còn nguyên

 Hồi chiều vừa làm xong một bài về AI thì nay đã thấy Youtube tống cái clip này lên feed. Trùng hợp thật đó nha 🐧. Cụ thể thì clip này hoạt hình hóa một trích đoạn phỏng vấn do TED-Ed thực hiện với Stuart Russell, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học California. Trong đó, Russell có điểm qua một số mặt mạnh yếu của công nghệ AI hiện tại, cũng như những suy đoán của ông về lũ này trong tương lai.  Đầu tiên, Russell chỉ ra rằng làm việc với bọn AI sẽ rất khác với con người. Nếu ta nhờ một ai đó làm hộ việc gì, người ta sẽ có thể dùng lẽ thường để xác định xem nên coi trọng cái việc này ở mức nào, và từ đấy sẽ có cách xử lý phù hợp. Bọn AI thì bất luận giao cho cái gì, chúng nó cũng sẽ coi đấy như sứ mệnh của đời mình luôn, và sẵn sàng thực hiện việc đã giao theo một kiểu rất cực đoan, trừ khi được nói thật rõ giới hạn. Giả dụ, nếu ta nhờ người khác qua quán Starbucks mang về một ít cà phê, người ta sẽ chỉ đơn thuần tạt qua cửa hàng và xếp hàng chờ mua, hoặc thấy đông quá thì sẽ bỏ sang