Hôm nay được một bạn inbox hỏi cách viết review, tiện làm luôn 1 bài gửi mọi người.
Thực ra thì review sách chẳng có quy luật nào đâu 🐧. Mỗi một quyển sách, mỗi một dòng văn nó đều có một kiểu review riêng. Ngay cả bản thân người việt review cũng sẽ hợp với một (số) kiểu nhất định, khó mà ép bản thân chạy theo khuôn khố của người khác được. Nhưng mà nếu chỉ dừng lại ở câu "thích viết thế nào thì viết" thì ôi mặt quá, thế nên để mình ghi lại vài mẹo mình dùng để viết review:
1) Chặt nhỏ các đoạn ra: ngày nay gần như ai cũng bị Internet bào mòn khả năng tập trung rồi, đọc mấy thứ dài ngại lắm. Thế nên các đoạn cố gắng chặt nhỏ ra để người ta có thể đọc lướt. Tối ưu nhất là trong vòng 5-6 câu thì sang đoạn mới.
2) Mỗi đoạn 1 ý: đừng ôm quá nhiều, mỗi đoạn chỉ nói về đúng 1 chủ điểm. Làm thế này cũng sẽ giúp người ta dễ theo dõi + co ngắn độ dài các đoạn. Công thức mình hay dùng là thế này: 1 ý chính + 2, 3 dẫn chứng + 2, 3 cảm nhận. VD: Về phần nhân vật trong truyện thì khá đa dạng (Ý chính). Có anh A làm thuyền trưởng với bản tính XYZ, anh B là thợ cơ khí suốt ngày ABC dưới khoang, thằng nhóc C đi lậu nhưng về sau được giữ lại (dẫn chứng 1),... Mỗi người đều có quá khứ thú vị, tâm lý có chiều sâu, và đặc biệt khi tương tác với nhau thì các yếu tố đó được để lộ ra rất tự nhiên chứ không bị kể lể (dẫn chứng 2). Thế nên đọc vào cảm thấy họ là người thật, với những vấn đề thật, rất dễ đồng cảm (cảm nhận 1). Lúc đọc mình thấy ưng nhất thằng C (cảm nhận 2). Nó có cái kiểu câng câng trẻ con, nhưng dần dần phát hiện ra thằng cu số khổ vô cùng (cảm nhận 3).
3) Đừng nhầm thành tóm tắt: nguyên tắc vàng của mình là phần giới thiệu/tóm lược nội dung không dài quá 1/4 bài review. Chỉ cần vừa đủ để người đọc biết bối cảnh ra sao, xung đột chính là gì, nhân vật chính là ai là xong, không cần diễn xuôi lại truyện. Nên nhớ: ta đang review độ hay/dở của truyện, không phải viết cốt để post lên wikipedia.
4) Cứ viết đi đã, sắp xếp sau: review dựa nhiều vào cảm xúc, mà cảm xúc thì khó ép lắm. Cứ nghĩ gì thì viết nấy, không ăn nhập hoặc ý tứ rời rạc cũng được, miễn là ghi hết các ý trong đầu ra. Viết xong thì nhìn lại 1 lượt, nhóm các câu thành từng cụm, từng đoạn liên quan (theo nguyên tắc 1 và 2) với nhau sau. Đừng cố "rặn" theo chuẩn ngay từ đầu làm gì.
5) Have fun: review là cách ta chia sẻ niềm vui khi đọc được các tác phẩm hay (hoặc xả giận sau khi phí thời gian đọc phải quyển nhảm) với những người bạn cùng đam mê khác. Viết review là hoạt động giải trí, không phải công việc, thế nên đừng có tạo áp lực cho bản thân hay gồng người nghĩ cách viết cho hay làm gì. Gồng lên mà viết thì viết xong bản thân thấy mệt, mà người đọc review cũng sẽ thấy câu từ viết bị gượng, tóm lại hỏng ăn cả 2.
5 ý trên là cái guideline mình hay dùng khi viết review. Nhưng anh em cũng nên nhớ mọi quy luật đặt ra đều là để bị phá vỡ, và bản thân mình lúc viết review cũng nhiều lần phá tan tành mấy cái quy luật vừa nêu ra bên trên (trừ số 5). Thế nên cứ thoải mái mà viết nhé.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓