Trong cái bài về Backward Compatibility hôm qua, mình có đề cập kèm đến khái niệm Technology Stasis, tức mô típ công nghệ giậm chân tại chỗ hoặc phát triển ì ạch. Tình cờ thì hôm nay lại chính là hôm kỷ niệm ngày xuất bản lần đầu của cuốn The Butlerian Jihad, một tác phẩm prequel cho series Xứ Cát kinh điển của Frank Herbert, đồng thời lý giải nguyên nhân tại sao thế giới của Xứ Cát dù tân tiến về nhiều mặt nhưng cũng có không ít chỗ chết tắc mãi với những công nghệ rất cổ lỗ.
Tác phẩm lấy bối cảnh là hàng ngàn năm trước khi mạch chuyện chính của Xứ Cát xảy ra, khi con người đã đang phải chiến đấu chống lại một hệ thống AI tân tiến tên Omnius. Cái hệ thống này vốn được chế tạo bởi một cymek (những con người đã lắp não vào những cỗ máy, trở thành một dạng AI, hay nói đúng hơn là “thinking machine,” lai tạp bất tử) có tên là Xerxes bởi vì thanh niên… lười, muốn có thằng khác quản hộ các thế giới mình trị vì. Nhưng vấn đề là Omnius về sau trở nên có tham vọng riêng, và chiếm luôn quyền kiểm soát các thế giới của bro này, và quyết định thanh trừng nhân loại để tạo ra một thế giới bình ổn hơn.
Con người trong bộ prequel này rốt cuộc cũng đã chiến thắng con AI đó (chứ không thì tác phẩm Xứ Cát đã chẳng tồn tại được 🐧 ), mỗi tội cái tên Omnius đã khiến cho nhân loại trở nên bài kích máy móc rất mạnh mẽ, với một số người về sau còn lầm tưởng Omnius là một thứ quỷ dữ trong thần thoại. Chính vì thế mà Xứ Cát rơi vào một cái Technology Stasis, và ngay cả đến ngàn năm sau, toàn bộ vũ trụ của Xứ Cát vẫn chẳng có một cái máy tính đúng nghĩa nào hết, và những thứ cần tính toán cao thì huấn luyện các “chủng” người chuyên biệt làm thay.
Cuốn này thực ra không phải do Frank Herbert viết, mà tác giả là Brian Herbert (con trai ông) và Kevin J. Anderson. Không may là Brian Herbert không phải là Christopher Tolkien, thế nên chất lượng của nó rất là lôm côm, với đôi khi còn đá ngược canon của series truyện gốc. Nếu anh em có muốn tìm hiểu thêm về cái cuộc thánh chiến chống máy móc trong Xứ Cát thì mình khuyên chỉ cần xem cái clip tóm tắt của Quinn Howard, một thanh niên rất am tường về Xứ Cát cũng như các tác phẩm trong thế giới của nó, ở bên dưới là đủ rồi.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓