Cái bài Xứ Phẳng cho trẻ con kia trông thế mà thọ ra phết, bởi vì hôm nay tự nhiên lại tòi ra thêm một bài nữa cũng liên quan đến chủ đề truyện mang nội dung dễ gây hiểu nhầm.
Cụ thể là trong 1 group khác, có người share ảnh một thanh niên đọc cuốn Zombie Survival Guide của Max Brooks trên tàu điện ngầm. Và trong bài share đấy, có một bạn đã bình luận rằng đây là một cuốn mạo khoa học, với các bằng chứng thiếu hụt hoặc sai lệch.
Trong trường hợp có anh em nào chưa biết thì đây sẽ là chút thông tin nền: Zombie Survival Guide là một quyển Sci Fi châm biếm, “dạy” cách sinh tồn trong trường hợp thảm họa zombie có xảy ra thật. Cũng như Xứ Phẳng, Zombie Survival Guide được viết theo một cái giọng thẳng đuồn đuột, như thể nó là một cuốn cẩm nang hoàn toàn tử tế. Cụ thể cái style đấy gọi là Faux-To Guide, một thể loại nhánh của parody. Mình từng có một bài riêng về cái style này rồi, nếu anh em muốn tìm hiểu thêm thì có thể vào đây đọc: https://scifivietnam.blogspot.com/2022/07/faux-to-guide-truyen-che-theo-mo-tip.html.
Ok, xong cái nền rồi, giờ vào phần chính.
Cái bình luận của bạn kia thực ra nói vậy là không sai. Zombie Survival Guide trên lý thuyết đúng là mạo khoa học thật, với các thông tin nền liên quan đến zombie và virút đều được tác giả phóng tác (hay gọi dân dã là chém 🐧 ) dựa trên một chút kiến thức khoa học thật.
Nhưng mà bruh, có quyển Sci Fi nào không làm thế à 🐧?
Đặc biệt nếu nó lại còn là một quyển truyện cợt nhả 🐧?
Cuốn sách này không phải là để dạy dỗ tử tế, không phải là để lừa ai tin vào sự tồn tại của zombie, mà nó chỉ muốn kể lại một câu chuyện Sci Fi dưới một định dạng mới. Để phục vụ điều này thì phần khoa học của nó chỉ cần ăn nhập với thế giới câu chuyện và không tạo sơ hở gì để các mạch cốt chạy lệch nhau là được rồi, còn khoa học du di đi tí cũng chẳng có vấn đề gì lắm.
Cái khổ của Zombie Survival Guide là nó dựa hoàn toàn vào việc người đọc phải nhận ra mình đang nói mỉa, căn cứ vào cái tiêu đề mang từ khóa “zombie” to đùng và việc nó nằm ở hạng mục khoa học GIẢ TƯỞNG chứ không phải sách kỹ năng hay tham khảo gì hết. Nếu không nhìn ra những cái này mà cứ đọc nó như một quyển cẩm nang tử tế thì quả thực đây là một cuốn sách rất dở, nếu không muốn nói là sặc mùi thuyết âm mưu nhảm lờ (trong truyện có nguyên một phần gọi là Recorded Attacks, kể về những vụ zombie tấn công “thật” thì nó lại chẳng Alex Jones vl ra 🐧 ).
Đây không chỉ là vấn đề riêng gì của dòng Sci Fi hết, mà nó là chung cho các tác phẩm parody hoặc trào phúng châm biếm. Nếu cứ nói toạc móng heo ra là “Tôi đang đùa nha bà con cô bác ôi!” thì cái độ hay của tác phẩm nó giảm hẳn đi, giống như kiểu xem phim mà có thằng ngồi bên chỉ trỏ bảo là chỗ này phải cười ấy. Nếu nó chỉ muốn chọc cười thuần túy như kiểu Spaceballs hoặc Airplane thôi thì thì ít nhất còn dễ, cứ làm quá đà mọi thứ lên là xong. Nhưng còn làm những thứ đòi hỏi phải có một độ chân thực nhất định như Xứ Phẳng và Zombie Survival Guide thì tác giả không thể đi xa quá được, và chẳng còn lựa chọn nào khác ngoài rải ra một số manh mối và hy vọng chừng ấy là đủ để người thưởng thức đủ tinh tế để nhận ra đây không phải là nghiêm túc.
Nhưng mà anh em biết rồi đấy, đến troll nhau trên facebook với emo cánh cụt đánh dấu mà đôi khi chúng ta còn hiểu lệch ý nhau, nói gì đến những cuốn tác giả không thể/không có cơ hội chú thích như thế này 🐧?
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓