Phần lớn các tác phẩm Sci Fi sẽ chỉ chọn lấy một, hai ý tưởng nền để phát triển nhằm tạo tâm điểm cho toàn tác phẩm. Với các tác phẩm đa ý tưởng thì thường sẽ có hai lựa chọn: phân ra chính - phụ rạch ròi, dồn sức xây dựng thằng ý tưởng chính trong khi để các thằng phụ bổ trợ thằng kia; còn nếu phát triển đồng đều tất cả thì phải đảm bảo có đủ đất để làm đến nơi đến chốn mọi thứ.
Và cái tác phẩm trong hình bên dưới là một ví dụ về chuyện sẽ xảy ra nếu phát triển đều tất tần tật nhưng không đủ đất.
Truyện lấy bối cảnh tương lai, khi loài người đã lên định cư trên nhiều hành tinh khác nhau. Thế rồi một ngày nọ, con người phát hiện ra một hành tinh có thể định cư được mới, và cử một nhóm các nhà khoa học đến tìm hiểu. Lúc lên đến nơi, họ phát hiện ra trên hành tinh có một rừng "tinh thể" rất quái dị, chứa đầy vật chất tối. Thế rồi bất chợt, một thành viên trong đoàn tự nhiên mất tích, và một thành viên khác thì bị sát hại một cách dã man, và cả đoàn giờ phải tìm hiểu cho ra ngọn ngành mọi sự.
Truyện muốn làm cực kỳ nhiều thứ. Nó tích hợp đủ thể loại khoa học "thuần" như vật chất tối, giếng trọng lực, các chiều không gian chồng chéo nhau,... và cả những thứ mang tính siêu hình hơn, chẳng hạn bản chất của kiến thức, của thực tại qua các điểm nhìn khác nhau, văn hóa tâm linh và mức "thực" của nó, giới hạn khả năng "cảm" của con người... Mọi yếu tố ấy lại còn được phát triển song song cùng với cả việc xây dựng thế giới và văn hóa của 3 nơi khác nhau, khiến cho đọc vào sẽ khá là choáng, mặc dù cũng đã ra phết bởi vì nó được đầu tư mô tả ổn.
Vấn đề là tất cả mọi thứ lại bị gói gọn trong có đâu 300 trang giấy, thế nên khi cái kết xuất hiện, còn rất nhiều chỗ bị bỏ ngỏ, hoặc ít nhất là tạo cảm giác cứ nông nông, như thể sắp sửa hắt xì đến nơi thì tự nhiên nó biến đâu mất, và làm ta cứ thấy thôn thốn mà chẳng hiểu tại sao. Nó khiến cho một tác phẩm không đến nỗi nào trở nên hẫng, làm độc giả thấy không thỏa mãn. Với một lượng đất ít ỏi như vậy thì đáng nhẽ ra tác giả nên phân cấp chính - phụ, lọc ra 1, 2 ý tưởng để đầu tư mô tả thôi. Nếu vẫn nhất quyết cho mọi ý tưởng phát triển bình đẳng thì bét nhất cũng cần thêm 100 trang nữa để gói mọi thứ được trọn vẹn hơn, hoặc lồng chúng nó vào với nhau tốt hơn.
Nói chung là mặc dù Sci Fi là dòng văn của các ý tưởng, nhưng không phải cứ nhồi 1 loạt ý tưởng vào với nhau là sẽ ra tác phẩm hay.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓