Sequel Death Stranding đồ họa nét phết 🐧.
Nghiêm túc mà nói, đây là một bài trong group bình phim của Trung Quốc (hình như thế 🐧 ), chụp ảnh một nhân viên giao hàng dùng bộ khung trợ lực, một công nghệ vốn cách đây ít lâu hãy còn nghe rất xa vời.
Quan trọng nhất, trong bài viết này, một bạn (hay đúng hơn Google-chan bảo là có một bạn 🐧 ) đã nói rằng ban đầu cứ nghĩ thứ công nghệ này sẽ xuất hiện trên chiến trường hay gì đó cao siêu hơn đầu tiên cơ, nhưng hóa ra bên đầu tiên ứng dụng lại là lực lượng shipper. Tình cờ thì cái trò dùng công nghệ cao phục vụ việc vặt lại chính là một trong những mô típ mà các tác phẩm Sci Fi hay dùng để giúp thể giới của mình trở nên thật hơn.
Năm ngoái, mình đã có lần bàn khá sâu về cách một số tác phẩm Sci Fi ứng dụng mô típ này, trong một bài cũng về khung trợ lực nốt, có điều là ở Nhật (mọi người có thể đọc cụ thể hơn ở đây: https://www.facebook.com/groups/SciFiReadersVN/permalink/2617210001699584/). Hồi viết cái bài kia, có một thứ khác rất sát với nó trong mảng Fantasy mà mình muốn lôi ra nhắc đến, nhưng vì quá dài nên đã phải lược. Giờ tiện thể mang ra bàn luôn: Định luật Phép thuật Thứ ba của Sanderson.
Trước tiên giới thiệu qua tí. Brandon Sanderson là một trong những tác giả Fantasy nổi tiếng nhất hiện nay, chuyên sáng tác ra những hệ thống phép thuật rất thú vị và hấp dẫn. Học cách Isaac Asimov xây dựng 3 định luật về rô bốt học cũng như Arthur C. Clarke xây dựng 3 định luật về phát triển công nghệ, bro Sanderson cũng đúc kết cách xây dựng hệ thống phép thuật kèm thế giới của mình thành một bộ 3 định luật.
Trong số đó, định luật thứ 3 của Sanderson khuyên rằng các tác giả Fantasy nên khai thác sâu những gì đã có, thay vì cứ đi bịa ra cả chục thứ phép nghe thì ảo diệu nhưng thực chất nông choèn. Để làm được điều ấy, Sanderson bảo có 3 hướng nên dùng: Suy diễn thêm (Extrapolate), Móc nối đan xen (Interconnect), và Tinh giản (Streamline).
Để giải thích thì tốt nhất nên kết hợp kèm ví dụ cho dễ hiểu. Và vì như định luật 3 của Clarke đã nói, mọi công nghệ khi đủ tân tiến sẽ trở nên không khác gì phép thuật, mình sẽ quay trở về Sci Fi để lấy một tác phẩm với hệ thống "phép thuật" rất sâu ra làm ví dụ: Sáu đợt thức tỉnh của Mur Lafferty.
Trong Sáu đợt thức tỉnh, ta có 3 hệ thống "phép thuật" chính như sau song song tồn tại:
- Công nghệ nhân bản vô tính.
- Công nghệ in 3D.
- Công nghệ sao chép dữ liệu não.
Suy diễn thêm là khi tác giả đem hệ thống phép thuật của mình ra áp vào đủ mọi phương diện của thế giới thực, kể cả những thứ rất tầm thường hay ngỡ tưởng không có gì liên quan.
Trong Sáu đợt thức tỉnh, Lafferty áp cả 3 công nghệ trên vào mọi phương diện xã hội khác nhau, và đặt ra những câu hỏi giúp thế giới của truyện sống động hơn hẳn. Nhân bản vô tính như thế thì luật thừa kế sẽ bị ảnh hưởng ra sao? Tự truyền lại cho mình à? Mà cứ tự "đầu thai" như thế thì cộng đồng tôn giáo thấy sao? Tiện nhắc đến tôn giáo, dân ăn chay sẽ nghĩ ra sao khi ăn những món "thịt" được in ra từ protein tổng hợp? Mà có in được đồ ăn sẵn như thế rồi thì mấy thứ bếp núc các kiểu sẽ ra sao? Mà nó chỉ dừng ở thức ăn thôi à, có gì hơn nữa không nếu có đủ dữ liệu? Mà tiện nhắc đến dữ liệu, nếu đã chép được não dưới dạng dữ liệu thuần thì có "nghịch" gì vào đấy được không nhỉ? Mà nếu có 2 bản sao dẽ liệu cùng được gọi dậy một lúc thì sao đây? Ai kế thừa danh tính? Nếu cả hai cùng kế thừa thì người này có phải chịu trách nhiệm cho hành động người kia không?...
Móc nối đan xen là phải đảm bảo các hệ thống phép thuật ấy không quá tách biệt, mà luôn có một sự liên hệ nào đấy giữa chúng nó.
Trong Sáu đợt thức tỉnh, 3 công nghệ chính kia không hề nằm riêng rẽ, mà luôn được kết hợp nhuần nhuyễn vào với nhau. Ví dụ như để tạo một bản sao mới, đầu tiên dữ liệu não của cơ thể cũ cần được sao chép lại. Sau đó thì hệ thống nhân bản sẽ "in" 1 cái xác mới ra dựa trên thông tin ADN của chủ nhân, và rồi đổ dữ liệu não vào đấy để tạo thành một bản sao hoàn chỉnh. Lafferty cũng rất khéo léo khám phá những trường hợp một trong 3 yếu tố này gặp vấn đề, chẳng hạn khi dữ liệu não bị thay đổi/thiếu hụt, hay khi quá trình nhân bản bị dùng theo một cách quá "sáng tạo", hay khi ai đó lờ "đi" công đoạn in ấn, thì chuyện gì sẽ xảy ra. Điều này giúp cho 3 hệ thống đó gắn bó khăng khít lại, tạo nên một nền tảng rất chặt chẽ, và làm chúng càng trở nên thật hơn bao giờ hết.
Và cuối cùng, Tinh giản, ấy là việc giảm thiểu bịa thêm các yếu tố mới để khai thác những khía cạnh khác nhau của những phép thuật có sẵn, hay bịa phép thuật mới để làm những yếu tố khác của câu chuyện, chẳng hạn nhân vật, văn hóa, đất nước,... có vẻ đa dạng. Sanderson khuyên nên tận dụng những thứ đã có sẵn để bổ trợ và phát triển lẫn cho nhau.
Sáu đợt thức tỉnh thể hiện điều này ở cách mọi phương diện của 3 công nghệ trọng tâm kia đều được khám phá thông qua 6 nhân vật cốt lõi. Nếu muốn biết các nhà cầm quyền nghĩ sao về một cái công nghệ ẩn chứa tiềm năng đẩy nạn thất nghiệp, bùng nổ dân số, và phân hóa giàu nghèo lên đến mức ngoài sức tưởng tượng hả? Đơn giản, một người trên tàu từng là chính trị gia tham gia sửa đổi bộ luật cai quản công nghệ đó, quay về quá khứ của đồng chí ấy là xong. Vậy là vừa giúp nhân vật thêm sâu, vừa khám phá được một mặt mới. Cần khám phá ý nghĩa tôn giáo của công nghệ này à. Cũng đơn giản nốt, trên tàu có sẵn một thanh niên từng là phần tử cực đoan, để đồng chí kể lại chuyện đời mình là xong. Thông qua việc cho mỗi một nhân vật chính có một trải nghiệm riêng với những công nghệ ấy, một góc nhìn riêng về chúng, Lafferty chỉ cần đảo qua một vòng cuộc đời của từng ấy con người là lập tức xong luôn khoản xây dựng hệ thống “phép thuật” cho truyện của mình, đồng thời vẫn làm cho các nhân vật độc đáo hẳn với nhau, tiện thể đẩy mạch chính đi về phía trước.
Nếu anh em muốn tìm hiểu kỹ hơn về bộ luật của Sanderson thì thanh niên đã đăng hết rất chi tiết lên website của mình. Mọi người có thể đọc ở đây: https://www.brandonsanderson.com/sandersons-third-law-of-magic/. Còn nếu thích thì bro đó cũng đã up mấy clip bài giảng của mình về việc xây hệ thống phép thuật/thế giới lên trang Youtube cá nhân, mọi người có thể xem tại đây (các clip có đề “Worldbuilding”): https://www.youtube.com/user/BrandSanderson/videos.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓