Trong bài review Orconomics hôm trước, mình có nhấn rất mạnh việc cái truyện này không làm một cái gì quá mới. Nó copy gần như y xì đúc mấy cái mô típ cũ rích của một cái ngách Fantasy đã quá quen thuộc, nhồi vào tác phẩm của mình toàn những thứ ngay cả người chưa từng đọc Fantasy bao giờ cũng sẽ thấy nhàm, đơn giản vì mấy cái đấy tràn ngập văn hóa đại chúng rồi.
Tuy nhiên, mình cũng đã đồng thời khẳng định rằng không phải vì thế mà Orconomics là một quyển truyện nhạt thếch. Thằng này là một câu chuyện phiêu lưu được viết theo một kiểu rất chắc tay, với cốt dù không mới mẻ nhưng cũng đủ lôi cuốn và kịch tính. Đặc biệt nữa là nó đã chú tâm chế cháo lại cái thế giới của câu chuyện, dù vẫn dùng cái nền D & D nhưng đã phân tích mọi thứ dưới góc độ kinh tế và kinh doanh, cho phép người đọc có thể theo dõi câu chuyện qua một dạng “lăng kính” mới. Chính nhờ cái lăng kính này, Orconomics vẫn tạo ra được khác biệt cho bản thân, và giúp câu chuyện không đến nỗi chết chìm trong một bể đầy nhóc những tác phẩm Fantasy rập khuôn khác.
Trường hợp của Orconomics làm mình nhớ đến một thằng cũng có cái kiểu như nó. Thằng này cũng xây dựng bản thân dựa trên một loạt mô típ ai cũng đã nhẵn mặt, có điều thay vì là mô típ của Epic/Quest Fantasy, đấy là mô típ của Cyberpunk. Tên nó là The Murderbot Diaries.
 |
| Review The Murderbot Diaries #1-5 của Martha Wells |
Bộ này từng được mình làm một review chi tiết rồi, và anh em có thể tham khảo nó ở bài bên dưới. Nhưng để nói vắn tắt thì The Murderbot Diaries là một series Sci Fi của Martha Wells. Nó bao gồm một chuỗi các tiểu thuyết ngắn (kèm một tiểu thuyết dài), xoay quanh các chuyến phiêu lưu của một thực thể nhân tạo gọi là SecUnit. Con này là một dạng rôbốt pha trộn giữa vật liệu hữu cơ và máy móc (con này gần với đám Sinh Dạng trong Chó săn miền bom đạn hơn là cyborg/người nâng cấp của Neuromancer nhé), sở hữu khả năng chiến đấu cao phi thường, có thể một tay cân được cả tiểu đội lính người. Cũng như những SecUnit khác, nhân vật chính của truyện được gắn chip vào não để nhất nhất phục tùng con người, nhưng khốn nạn là nó đã hack được cái chip kiểm soát đấy, và giờ đây có thể làm bất cứ cái gì mình muốn.
Nếu anh em nào mà đã đọc các truyện của The Murderbot Diaries, mọi người sẽ thấy nó có một cái kiểu khá là cliché, đặc biệt là mấy truyện đầu. Cốt của nó thì là một kiểu hành động bắn nổ đơn giản, gần như bê nguyên xi từ mấy phim kiểu Rambo hay Jason Bourne về. Plot twist thì cũng không phải là không có đâu, nhưng cũng như trong trường hợp của Orconomics, mọi người chỉ cần hay xem phim hành động hoặc đọc Techno-thriller nhiều là cũng có thể ang áng được cái diễn tiến của truyện. Thế giới của truyện cũng chẳng có gì đặc biệt, rặt toàn mấy cái tập đoàn tư bản vô nhân tính, công nghệ IoT tích hợp với con người, trạm vũ trụ này nọ,… toàn mấy món nhan nhản trong Cyberpunk.
Nhưng bù cho cái sự khuôn mẫu của mình, The Murderbot Diaries lại đầu tư xào nấu cái con nhân vật chính của mình theo một cách rất mới lạ. Con SecUnit đấy chẳng phải là kẻ nghĩa hiệp chuyên cứu nhân độ thế hay một thằng phản anh hùng hận đời vô đối gì cả, mà nó về cơ bản rất bằng lòng với cuộc sống hiện tại, lúc nào cũng làm việc qua loa cho xong để còn dành thời gian… cày Netflix. Thêm vào đó, con này còn có cái kiểu suy nghĩ rất chua ngoa đanh đá, đọc mà thấy nếu có cơ hội, nó hẳn sẽ tự chế meme móc mỉa chính cái câu chuyện của bản thân mình. Nếu không vì cái công việc đòi hỏi nó phải chém giết điên loạn, cái con này sẽ chẳng khác nào một anh nhân viên văn phòng trung bình, đi làm chỉ ngóng shipper gọi xuống lấy trà sữa hay nhanh hết giờ để về ngồi kéo phim Hàn xem hay cái gì đó tương tự vậy.
Nói cách khác, con SecUnit này về cơ bản là hiện thân của cái meme “It’s just like me fr fr!” đối với đại đa số độc giả.
Giống với vụ thế giới sặc mùi tư bản của Orconomics, cá tính khác thường của con SecUnit đã tạo cho độc giả một lăng kính độc đáo để nhìn nhận tác phẩm, và từ đấy giúp lấp liếm đi việc các yếu tố khác của nó vẫn nằm trong lối mòn. Chính vì có một điểm nhìn dị biệt như thế, The Murderbot Diaries vẫn bật lên hẳn so với tất cả những thằng Cyberpunk đồng trang lứa khác.
Thế nên là nếu có anh em nào mà thích cái kiểu vừa quen mà vừa lạ của Orconomics, mọi người cũng nên thử ngó qua thằng The Murderbot Diaries luôn nhé.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓