Bữa nay vừa mới vô tình vớ được cái hình này, chế lại cái cuộc chế tạo con quái vật của Frankenstein. Nhìn hài phết.
Cơ mà điều chú ý về cái bức hình này không chỉ là cái nội dung của nó, mà còn là việc nó tình cờ xuất hiện trên feed của mình vào đúng hôm nay, 5/8. Đây là một cái ngày khá thú vị, bởi vì như anh em nào mà đã đọc Frankenstein thì cũng đều biết rồi đấy, nó là cái ngày Robert Walton, thuyền trưởng một con tàu khám phá Bắc Cực, đã viết một bức thư đặc biệt gửi về cho chị gái mình ở Anh. Trong bức thư đấy, Walton đã nhắc đến việc mình trông thấy một sinh vật khổng lồ cưỡi xe trượt phóng đi vun vút trên mặt băng, đồng thời còn cả việc đoàn của anh ta đã cứu được một người châu Âu lạ, không hiểu sao lại xuất hiện ở chốn hoang vu này.
Nói cách khác, cái bức thư viết hôm mùng 5/8 ấy là lời giới thiệu đầu tiên tác phẩm đưa ra cho ta về hai nhân vật chính của tác phẩm, những kẻ sau này sẽ trở thành huyền thoại của Sci Fi nói riêng và văn học phương Tây nói chung: Victor Frankenstein cùng con quái vật của anh chàng.
Và không chỉ đóng vai trò giới thiệu nhân vật, cái bức thư hôm 5/8 đấy còn có một ý nghĩa trọng đại khác, nằm ngoài dự kiến của Mary Shelly. Cụ thể, cái bức thư này còn cung cấp cho ta một cột mốc rất quan trọng để giúp khoanh vùng giai đoạn các sự kiện trong Frankenstein xảy ra nữa.
Như anh em biết rồi đấy, thời gian trong Frankenstein bị Shelly để rất mù mờ. Mốc thời gian rõ ràng duy nhất trong tác phẩm là ngày với tháng, còn năm thì luôn bị xóa mất 2 số cuối, thành thử tất cả những gì chúng ta biết là các sự kiện trong này diễn ra trong khoảng 1700 - 1799, tức toàn bộ thế kỷ 18, chứ chẳng rõ được là nó rơi vào khúc nào.
Tuy nhiên, trong cái bức thư viết hôm 5/8 của mình, Walton có nói rất rõ rằng thuyền của bọn họ bị kẹt trong băng vào “thứ Hai tuần trước (31/07).” Đây là một manh mối cực lớn, bởi vì trong thế kỷ 18, chỉ có đúng 14 năm là 31/7 rơi vào thứ Hai. Chúng bao gồm: 1702, 1713, 1719, 1724, 1730, 1741, 1747, 1752, 1758, 1769, 1775, 1780, 1786, 1797. Anh em có thể tự kiểm chứng các mốc ngày ở link này: http://5ko.free.fr/en/year.php?y=1700&s=.
Chừng này đã giúp ta loại trừ được hơn 80% thời gian khả dĩ rồi, nhưng nó vẫn còn quá dàn trải. Cơ mà không việc gì phải lo, bởi vì chúng ta còn có một mốc nữa để đối chiếu, giúp giới hạn cái năm của nó vào 1 thằng duy nhất. Mốc đó đến từ một cuốn sách con quái vật từng được đọc cho nghe.
Cụ thể hơn, đến khoảng giữa truyện, Frankenstein gặp lại con quái vật mình bỏ rơi và được nó kể cho nghe trong thời gian vừa qua mình đã đi đâu và làm gì. Trong lời kể của con quái vật, có một chỗ nó bảo là mình đã trốn gần lều của một gia đình người Pháp nghèo khó, và gia đình này về sau đã nhận một cô gái người Ả Rập tên là Safie vào sống cùng. Một thành viên trong gia đình người Pháp kia đã cất công dạy Safie tiếng Pháp, cũng như cung cấp cho cô một ít kiến thức nền tảng nữa thông qua một cuốn sách có tên Ruins of Empires của Volney. Đây là một cuốn sách có thật, viết bởi Constantin François de Chassebœuf, bá tước Volney, với cái tiêu đề nguyên bản là Les Ruines, ou méditations sur les révolutions des empires (dịch ra tiếng Anh là The Ruines, or Meditations on Revolutions and Empires), và nó được xuất bản lần đầu vào năm 1791.
Vì lúc Walton viết bức thư của mình, tất cả mọi sự kiện liên quan đến Frankenstein và con quái vật của anh ta đều đã xảy ra rồi. Nói thế tức là sự kiện con quái vật được nghe đọc Ruins of Empires bắt buộc phải xảy ra trước bức thư, và vì cái cuốn sách này lại xuất bản lần đầu vào năm 1791, không thể có chuyện bức thư của Walton được viết trước cái mốc đấy.
Và trong số 14 cái năm có hôm 31/7 rơi vào thứ Hai đã liệt kê ở trên, chỉ có duy nhất năm 1797 là đáp ứng điều kiện này.
Thế tức là khả năng rất cao bức thư trên được viết vào ngày 5/8/1797.
Từ đây, ta có thể suy ngược ra những mốc thời gian khác trong câu chuyện. Lúc gặp Walton, Frankenstein có kể rằng mình đã bỏ ra “hàng tháng trời” để truy lùng con quái vật sau khi nó giết Elizabeth, hôn thê của Frankenstein. Thế tức là cùng lắm, thời điểm con quái giết Elizabeth chỉ cách đó chưa đầy một năm, hoặc nếu hơn thì cũng chỉ xê dịch tầm một, hai tháng là cùng, vì không thì Frankenstein đã không dùng thước đo “tháng” để nhắc đến nó. Thế là cái mốc này xảy ra vào tầm 1796, hoặc cứ cho thoáng hẳn ra là 1795 đi.
Và vì Elizabeth chết trước khi thành hôn với Frankenstein, trong khi đám cưới giữa hai người này diễn ra rất vội, tầm một vài tháng gì đấy kể từ lúc Frankenstein nhận được một bức thư do Elizabeth viết ngày 18/8 (sau khi nhận được thư, Frankenstein về Geneva luôn, và lúc về thì đã lập tức hứa với cha mình rằng mình sẽ cưới Elizabeth sau 10 ngày), ta có thể ước định bức thư đấy cũng được viết trong khoảng 1795-1796.
Thêm vào đó, trong bức thư của Elizabeth, cô có nhắc đến việc Frankenstein trông đỡ hơn hồi “một năm trước,” tức lần chót cô nhìn gặp anh, lúc anh rời Geneva để chế tạo một con quỷ cái cho con quái vật của mình có người bầu bạn. Nói thế tức là quãng thời gian từ lúc Frankenstein bắt đầu chế con quỷ cái cho đến khi phá hủy nó và phải ngồi tù mấy tháng chỉ kéo dài có hơn một năm tí thôi. Thế tức là con quỷ cái bắt đầu được chế vào khoảng 1794-1795, sau đó bị phá hủy vào năm 1795-1796.
Và vì tại thời điểm con quái vật cái Frankenstein đang chế dở bị chính tay anh ta hủy hoại, Frankenstein có bảo đã 3 năm trôi qua kể từ khi mình lần đầu tạo ra con quái vật gốc, ta có thể ước tính rằng con quái vật của Frankenstein lần đầu sống dậy vào khoảng năm 1792-1793.
Tất nhiên, lúc viết câu chuyện này, Mary Shelly chẳng căn thời gian chuẩn xác gì chi li đâu. Trên thực tế, nếu để ý đọc, anh em sẽ thấy có nhiều chỗ thời gian trôi qua theo một kiểu hơi khó hiểu, vèo vèo có khi phải đến hơn 12 tháng trời rồi mà sao vẫn chỉ mới có khoảng 1 năm vừa trôi qua. Chính vì thế, khó lòng mà khẳng định được rằng bức thư Walton viết quả thực được chấp bút vào năm 1797, và con quái vật quả thực ra đời vào khoảng năm 1792-1793. Tuy nhiên, vì không có lựa chọn nào khác khả dĩ hơn, mấy cái năm đấy có lẽ sẽ là mốc tử tế nhất ta có thể áp cho các sự kiện trong câu chuyện.
Mà kể cũng hơi buồn cười là 1792 - 1797, tức giai đoạn ta phỏng đoán câu chuyện diễn ra, cũng chính là thời kỳ ở châu Âu đang bùng nổ Chiến tranh Liên minh thứ nhất. Giữa một giai đoạn loạn lạc như vậy mà Frankenstein vẫn phượt khắp nơi được một cách bình yên thì dị thật 🐧.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓