Bữa nay mới thấy có một bên bán sách cũ rao một lô Animorphs bản Nhã Nam, trong đấy thọt tập 1, mình tự nhiên lại nhớ đến một thứ cũng dính đến tập 1 của bộ này và cũng đã bị thọt khác, nhưng mà không phải là thọt kiểu vật lý.
 |
| Có từ t2-t10 |
Cơ mà trước khi nói cụ thể về nó, cần bàn qua về Animorphs tí đã.
Trong trường hợp có anh em nào chưa biết, Animorphs là một sieries Sci Fi YA, được K. A. Applegate viết và xuất bản trong giai đoạn cuối thập niên 90 - đầu thập niên 2000, với cốt xoay quanh một toán nhóc tuổi teen vô tình khám phá ra Trái Đất đang bị một chủng sên ngoài hành tinh bí mật xâm lăng. May mắn cho Trái Đất, đám teen đấy đã được một người lính thuộc một chủng tộc ngoài hành tinh khác, vốn là kẻ thù truyền kiếp với đám sên kia, truyền cho một công nghệ đặc biệt, cho phép lũ nhóc có thể tạm thời biến thành bất cứ loài động vật nào từng được chúng nó chạm vào và hấp thụ ADN.
Vì bộ này khá là dài (mạch chính gồm 54 cuốn, xong còn mấy cuốn phụ bên ngoài nữa), với tác giả không phải ngay từ đầu đã dự định để nó phát triển theo cái hướng về sau rốt cuộc nó đã đi theo, thế nên trong suốt chiều dài series, thỉnh thoảng anh em sẽ bắt gặp mấy chỗ hơi bất nhất. Và một trong những điểm bất nhất đấy xuất hiện ngay từ rất sớm, ngay từ trong tập đầu tiên luôn, lúc tác giả đang đặt nền móng cho cái quyền năng biến hình của lũ nhóc kia.
Cụ thể, ở tập 1, ta có một phân cảnh trong đấy Tobias, một đứa ở trong cái nhóm biến hình kia, lần đầu thử biến thành mèo. Thằng cu sau đấy đã phát hiện ra rằng một khi biến thành thú vật, mình sẽ có thể truyền được ý nghĩ trực tiếp vào đầu người khác, thế nên ngay cả khi biến thành những con thú không có khả năng nói, đám kia sẽ vẫn có thể giao tiếp với nhau. Ở cùng với thằng Tobias lúc này là một đứa tên Jake, và một khi đã hoàn hồn sau khi nhận được một thông điệp bơm thẳng vào não, Jake bỗng dưng tò mò thế này: nếu ở trong lốt thú sẽ giúp người ta truyền ý nghĩ, thế thì liệu nó có cho phép người ta nhận ý nghĩ không nhỉ?
Đến đây, Jake quyết định kiểm tra thử luôn. Nó tập trung truyền một ý nghĩ cho thằng Tobias, và bất ngờ thay, thằng cu này đã nghe thấy cái ý nghĩ đấy. Vậy tức là một khi đã biến hình, bọn nhóc này sẽ có thể giao tiếp bằng ý nghĩ theo cả hai chiều với một con người khác, ngay cả khi người kia vẫn ở nguyên dạng người.
Nhưng khốn nạn là sau đấy, cái khả năng này gần như không một lần nào xuất hiện nữa.
Trong hàng chục tập sau này, rất nhiều lần cái khả năng truyền ý nghĩ cho đồng đội trong lốt thú khi bản thân vẫn ở nguyên lốt người ấy đáng lẽ đã có thể được vận dụng. Khi có một thành viên Animorphs nào đấy không thể biến hình nhưng lại cần tụ tập lại với đồng đội sau khi bị chia tách team, hoặc cần kêu cứu khi bị đẩy vào cảnh gian nguy, hoặc nhắn cho những đứa ở trong các lốt biến hình với giác quan hạn chế các thông tin quan trọng mà bản thân thu nhận được ở lốt người, tất cả những gì đứa giữ lốt người kia cần làm chỉ là tập trung truyền ý nghĩ cho bạn mình trong lốt thú là xong. Thế nhưng chúng nó không hề làm vậy. Có vẻ Applegate đã quên khuấy đi mất rằng mình từng xây dựng cái quyền năng biến hình theo cách đấy, thế nên hầu như chẳng bao giờ bà chị tận dụng nó cả.
Chính vì cái sự hớ hênh này mà vào đầu thập niên 2010, khi Animorphs được nhà xuất bản Scholatics cho tái bản, Applegate đã liền loại luôn cái đoạn đấy khỏi tập 1. Nếu đọc bản năm 2011 của cái tập đấy anh em sẽ vẫn thấy thằng Jake thử truyền ý nghĩ cho Tobias, bấy giờ đang ở dạng mèo, đúng như bản gốc. Tuy nhiên, riêng với lần này, Tobias lại chẳng nghe thấy gì cả, và chỉ khi Jake mở mồm ra hỏi là không nghe thấy ban nãy nó vừa truyền ý nghĩ à, Tobias mới biết là thằng Jake vừa thử cái trò đấy.
Với cái kiểu sửa này, Applegate đã đảm bảo cơ chế hoạt động của quyền năng biến hình trở nên nhất quán hơn trong phần lớn series. Cơ mà cái động tác sửa đấy của bà chị lại khiến series bị bất nhất ở một điểm khác. Như bên trên đã nói đấy, cái khả năng truyền ý nghĩ khi ở lốt người chỉ GẦN NHƯ không lần nào xuất hiện thôi, chứ không phải là không bao giờ tái xuất trong series. Trong cái đợt xuất bản gốc, đến tập 27 (tựa là The Exposed), Applegate có vẻ đã sực nhớ ra cái khả năng này, và bà chị đã dùng nó để làm một cái plot twist cực kỳ quan trọng. Nói thế tức là hành động sửa tập 1 của Applegate sẽ khiến cái tập 27 này trở nên rất vô lý, và Applegate sẽ phải bằng cách nào đó sửa lại cái twist rất lớn trong tập này mà không để nó đá nhau với các tập trước đấy. Nhưng khốn nạn thay, vì doanh số bán ra thấp quá, thế nên đợt tái bản đấy của Animorphs chỉ lết được có chưa đến chục tập là dừng, và ta không có cơ hội được biết Applegate sẽ bẻ cái twist trong tập 27 ra sao cho nó thống nhất cả.
Và như vậy, cái khả năng biến hình trong Animorphs luôn bị mâu thuẫn về cơ chế vận hành, với bản gốc thì mâu thuẫn ở tập 1, còn bản chục năm sau thì mâu thuẫn ở tập 27.
Tình cờ thì khi về Việt Nam, Animorphs cũng trải qua một con đường tương tự. Hồi đầu thập niên 2000, phía Trẻ có rước gần như nguyên bộ này về dịch (mặc dù bị chặt chém với đảo lộn hơi lung tung). Và vì bấy giờ chưa có cái bản mới kia, lẽ đương nhiên bản của Trẻ vẫn còn nguyên cái vụ thằng Jake ở im trong lốt người mà vẫn nói chuyện bằng ý nghĩ được với Tobias trong lốt mèo. Nhảy cóc tầm gần 20 niên, đến lượt Nhã Nam lại khiêng Animorphs về, lần này là dịch phiên bản năm 2011-2012 (hoặc đúng hơn là mấy quyển đầu thì dịch theo bản 2011-2012, còn sau đó thì phải quay về dịch theo bản 1996-2001, bởi vì Applegate không có cơ hội biên lại toàn bộ series). Bởi vậy, nếu đọc bản dịch của Nhã Nam, anh em sẽ thấy cái thử nghiệm truyền ý nghĩ của thằng Jake phế lòi, bởi vì chỗ đấy đã bị Applegate vá mất rồi. Và cũng như với quả tái bản của Scholatics, kèo tái bản Animorphs ở Việt Nam cũng thất bại ê chề, thành ra truyện không lết được đến tập 27 để ta xem rốt cuộc cái vụ đấy sẽ được giải quyết ra sao.
Nói chung là anh em nào đang tập tành viết lách SFF thì cứ lấy Animorphs làm gương và đừng quên những quy luật nền bản thân đã vạch ra cho hệ thống phép thuật/công nghệ của mình nhé. Cứ viết trước quên sau thì sau này chạy theo vá lỗi hộc máu mồm đấy .
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓