Nay mới thấy Nhã Nam chạy bài quảng cáo cho cái website mới của họ, thế nên mình có tót lên ngắm thử một tí. Cái web đấy nhìn chung không có gì đặc biệt lắm, cơ mà lúc lượn lờ trên đấy, mình vô tình để ý thấy một tiểu tiết đáng chú ý: Sci Fi và Fantasy nay đã được họ tách làm hai hạng mục riêng biệt, chứ không còn chập chung lại nữa.
Kể cũng thú vị là chỉ vừa hôm qua thôi, trong một group sách khác, mình có trông thấy một thanh niên đăng bài khoe rằng đồng chí đó vừa vớ được một hiệu sách phân tách rạch ròi 2 thằng Sci Fi với Fantasy, thay vì chập chung chúng nó vào với nhau như phần đông vẫn làm.
Chỉ một cái việc đơn giản như vậy thôi cũng đã dẫn đến một cuộc bàn luận khá sôi nổi xoay quanh bản chất của hai cái thằng này. Rất nhiều người lấy làm hài lòng với cách sắp xếp ấy, bởi lẽ Sci Fi và Fantasy, dù nằm chung trong một cái ô Speculative Fiction, lại là hai cái mảng rất riêng rẽ, với những sức hút riêng và kiểu tiếp cận vấn đề riêng. Một ông thích đọc Lord of the Rings chưa chắc đã ưa nổi hay muốn động chạm gì đến những thứ kiểu Jurassic Park, mà một ông thích Jurassic Park thì cũng có khi chẳng ham hố gì cái kiểu của Lord of the Rings.
Nhưng dù có một sự tách bạch như vậy, lằn ranh giữa Sci Fi và Fantasy lắm khi cũng mờ nhạt vô cùng. Chính vì thế, trong bài đấy cũng có không ít người nêu ra một câu là với những đứa tích hợp cả hai hay lấp lửng ở giữa, chúng nó sẽ được nhét vào đâu đây? Ví dụ được đưa ra nhiều nhất là các truyện trong vũ trụ Star Wars với Warhammer 40k. Mấy thằng này tàu bè laze người ngoài hành tinh tùm lum tà la các kiểu, nhưng cũng lại có phép thuật hoặc những thứ về cơ bản là phép thuật, với chỉ một lớp mã Sci Fi cực kỳ sơ sịa đắp bên ngoài. Ngay cả nội dung của chúng nó cũng lắm khi được phát triển theo một hướng sặc mùi Fantasy, chứ không thấy có miếng Sci Fi nào trong đấy hết. Bọn này để vào Sci Fi thì cũng đúng, mà Fantasy cũng chẳng sai. Trong khi ấy, ở cả hai bên, sẽ luôn có những người hoặc kiên quyết không công nhận chúng nó thuộc ngách của mình, hoặc dứt khoát nói nó phải được đưa vào ngách của mình mới đúng. Lúc này thì chẳng biết đường nào mà lần nữa.
Đáng chú ý, ngay trong cái ảnh chụp hiệu sách thôi, nếu để ý, anh em sẽ thấy ở góc ngăn kệ Sci Fi bên trái là bản bìa cứng giới hạn của cuốn Dune. Thằng này là thứ cả Star Wars lẫn Warhammer 40k đều ngó vào để đạo, và cũng như 2 thanh niên nhòm bài mình, Dune là kiểu truyện rất khó liệt hẳn vào hạng Sci Fi hay Fantasy. Cái kiểu xây dựng thế giới của nó cũng như một số thứ năng lực tồn tại trong thế giới này làm truyện chẳng khác nào một cuốn Epic Fantasy. Nhưng nó vẫn cứ có tàu chiến với vũ khí hạt nhân các kiểu, thế nên lại có chân trong Sci Fi. Ngay cả khi đa phần mọi người đều liệt Dune vào hạng mục Sci Fi, để hẳn nó vào bên nào thì cũng có phần hơi gượng.
Xong rồi nếu sờ đến những thằng kiểu Gormenghast với A Canticle for Leibowitz thì…
Nói chung là phân cho hai thằng này mỗi đứa một hạng mục riêng kể cũng hay đấy, vì đó là một lời công nhận đối với cái bản sắc độc đáo của chúng nó. Nhưng làm thế thì cũng sẽ dẫn đến một số vụ hơi bị rầy rà, bởi vì có những thằng lại mang trong mình quốc tịch kép. Mấy trường hợp kiểu web Nhã Nam thì còn đỡ tí, vì nó là dữ liệu ảo thuần, thế nên 1 quyển sách xuất hiện ở hai hạng mục cũng một lúc cũng được. Mấy nhà sách vật lý thì sẽ đau đầu đấy, bởi vì nếu trong kho chỉ còn nhõn 1 quyển đem trưng thì chẳng lẽ lại bổ đôi nó ra để quẳng vào 2 kệ?
Mặc dù tất nhiên, như anh em nào ở lâu trong group thì đã biết rồi đấy, việc xẻ sách cho tiện không phải là chưa từng có tiền lệ đâu .
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓