Bữa nay, trong lúc lượn Reddit, mình có tình cờ vớ được một cái thớt hỏi xem có cần đọc lại một cuốn Sci Fi nhất định trước thềm đọc quyển sequel của nó không. Sở dĩ bạn đó hỏi vậy bởi cái quyển gốc bị bạn này đọc từ lâu quá rồi, thế nên chỉ còn nhớ loáng thoáng về nó chứ không nhớ gì cụ thể nữa, trong khi trên mạng lại chẳng có nguồn nào tóm tắt nội dung của nó cả, và bạn đó sợ giờ mà nhảy vào đọc sequel luôn thì sẽ chẳng hiểu nó nói cái gì hết.
Và trong số các câu trả lời ở thớt đấy, có một bạn đã đưa ra một bình phẩm khá thú vị, ấy là lượng truyện còn tồn đọng của thanh niên đang ngày một phình ra rồi, thế nên ông anh chỉ còn con đường cắm đầu đọc truyện mới liên tục, chứ quay lại đọc truyện từng nhai rồi thì quá phí phạm thời gian, kể cả nếu đó là để chuẩn bị cho việc đọc một quyển sequel mới. Và liền dưới đó, đã có một bạn về cơ bản tán đồng với ý kiến của đồng chí kia, bảo rằng thế giới thật sự cần thêm các bản tóm tắt cốt truyện để thiên hạ đỡ mất thời giờ lội ngược dòng.
Và vì tình cờ là hôm qua đã thử tí toáy với ChatGPT, mình sực nhận ra một ứng dụng tiềm tàng của cái con AI này: tóm tắt cốt những quyển prequel để thiên hạ đỡ mất thời gian đọc lại chúng, nhưng vẫn đảm bảo không quên thông tin quan trọng trước khi nhảy vào các quyển sequel.
Để thử xem ý tưởng này có hợp lý hay không, mình đã quyết định làm một thử nghiệm nữa với ChatGPT. Bản AI được mình dùng lần này là con ChatGPT tích hợp vào công cụ tìm kiếm Bing (từ giờ sẽ gọi tắt nó là Bing Chilling), vì như hôm qua đã chứng minh, con này đưa thông tin chuẩn xác hơn hẳn con của OpenAI, cũng như trích dẫn nguồn rất tử tế. Về phần tác phẩm được đem ra thử nghiệm thì nó là series Hyperion, một bộ Sci Fi khá đồ sộ gồm 4 quyển, với 2 quyển đầu cấu thành một tác phẩm lẻ khá độc lập, và thường rất nhiều người hay dừng đọc ở đây chứ không đi tiếp sang 2 quyển cuối (anh em nào muốn biết rõ hơn về nó, hay ít nhất là hai quyển đầu của nó, thì có thể ngó qua review này nhé: https://scifivietnam.blogspot.com/2022/06/review-hyperion-fall-of-hyperion-cua.html).
Trong thí nghiệm này, mình đã vào vai một người dừng đọc Hyperion ở 2 quyển đầu, và yêu cầu con Bing Chilling tóm tắt lại cốt truyện của chúng để chuẩn bị cho việc đọc tiếp 2 quyển cuối. Kết quả anh em có thể tham khảo trong hình bên dưới.
Như anh em có thể thấy trong hình, trong khoản tóm tắt Hyperion, quyển đầu của series, thì không thấy Bing Chilling sai ở chỗ nào cả (hoặc ít nhất là mình không nhớ nó có gì sai cả; đã ba tỷ năm rồi chưa sờ lại bộ này mà 🐧 ). Nhưng sang đến quyển The Fall of Hyperion thì bắt đầu có vấn đề. Ở đây, con ôn này bảo rằng câu chuyện có cái kết mang hơi hướng The Monkey’s Paw, tức là điều ước của tất cả những người hành hương đều trở thành sự thật, nhưng lại thành thật theo một kiểu tréo ngoe. Mặc dù không nhớ rõ lắm về The Fall of Hyperion (một lần nữa này, 3 tỷ năm rồi yo 🐧 ), mình vẫn nhớ không có chuyện nào như thế xảy ra cả.
Để đề phòng trường hợp bản thân nhớ sai trong khi Bing Chilling nhớ đúng, mình đã yêu cầu nó nêu dẫn chứng cụ thể, bao gồm trích đoạn từ truyện ra để xem có thật là như thế không. Con AI không đưa ra được dẫn chứng thật, mà thay vào đó, nó thuật vắn tắt lại hồi kết của các nhân vật để chứng minh rằng quả đúng là điều ước của họ đã được con Shrike biến thành thật. Tuy nhiên, đọc xong thì mình thấy những thứ nó trích ra không hẳn khớp lắm với cái lập luận ước gì được nấy, chưa kể tự nhiên lại còn tòi ra một đứa tên là “Solara” nghe lạ hoắc. Thế là mình bắt nó phải nêu rõ nguồn thông tin đã khiến nó nghĩ hồi kết của truyện có dính dáng đến các điều ước.
Lúc nó đưa nguồn xong, mình vào đọc thì chẳng thấy có cái gì nói hay thậm chí ám chỉ đến điều đấy cả, và đã quay lại đòi Bing Chilling trích hẳn cái phần thông tin có liên quan trong cái nguồn ra. Khi nó trích hẳn ra thì mới lòi mặt chuột, bởi vì cái đoạn nó trích chỉ đơn thuần là một phần tả về cái truyền thuyết liên quan đến con Shrike đã được đưa ra từ tít phần đầu Hyperion, chứ đừng nói là đến hồi kết The Fall of Hyperion mới có. Lúc chỉ ra cái sai cho con này và bảo nó tra lại và đưa ra câu trả lời khác, thằng ôn tự nhiên lại… dỗi, và cắt đứt cuộc trò chuyện luôn.
Cái này chắc cũng hơi khó trách Bing Chilling, bởi vì để đưa ra được câu trả lời tử tế thì nó cần phải rà được đến đúng những nơi có thông tin ngon lành, mà để biết được cái nào ngon cái nào không thì lại còn phải dựa vào cái thuật toán tìm kiếm và đánh giá thông tin của Bing nữa. Về khoản thuật toán tìm kiếm thì Bing vẫn còn khá lôm côm, thành thử làm con Bing Chilling cũng ngáo ngơ theo nốt.
Nhưng dù lỗi có thuộc về ai thì vẫn không thay đổi được một sự thật là Bing Chilling không thể tóm tắt được truyện một cách đáng tin cậy. Và đây còn chẳng phải là truyện ít tiếng tăm hay thiếu dữ liệu mô tả gì cho cam. Nó là Hyperion, một trong những bộ truyện kinh điển của Sci Fi, với cả lố wiki và phân tích trên mạng. Nếu một thằng nổi như thế mà nó còn không tóm tắt nên hồn thì ta còn biết mong đợi gì nếu nhờ nó tóm tắt những quyển vô danh tiểu tốt nào?
Tóm lại là ít nhất tại thời điểm này, nếu muốn chuẩn bị thật tốt cho việc đọc các tác phẩm sequel, anh em sẽ chẳng có lựa chọn nào ngoài cầu trời khấn phật rằng trên mạng đã có sẵn ai đó viết sẵn tóm tắt prequel của nó cho mình, còn nếu không có thì buộc phải tự thân cày lại cả quyển thôi. Hàng ăn sẵn không (hoặc đúng hơn là chưa) có đâu.
Hy vọng Bing Chilling sẽ cải thiện được khoản này trước lúc Gió Mùa ra. Nghĩ đến cảnh phải ngồi cày lại mấy quyển ASOIAF trước mà ngại quá các cậu ạ 🐧.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓