Bữa nay vừa thấy bên Folio Society share một ấn bản rất đẹp của Roadside Picnic này anh em.
Nhìn vào đây mà lại nhớ đâu tầm mấy chục năm trước, bên nhà ta chơi đồ Nga rất nhiều. Trông vào mấy quyển sách cũ thời đấy thì tỉ lệ Sci Fi đến từ các tác giả trong Khối Xô Viết khá ngang hàng với Sci Fi từ các nguồn phương Tây khác. Thậm chí còn có mấy quyển tuyển tập truyện Sci Fi ngắn phương Tây không liên quan đến Liên Xô trông cũng giống chạy từ đường Xô Viết vào chứ không phải đi thẳng từ nước gốc sang (tỉ như cái quyển Tội ác giả tưởng hồi trước mình review chứa đầy truyện tác giả Mỹ với Tây Âu đấy, nhưng danh sách truyện của nó lại giống với một tuyển tập Xô Viết tên là Дорога воспоминаний đến đáng ngờ).
Nay thì các nhà văn Nga trong thị trường Sci Fi tại Việt Nam gần như vắng bóng hoàn toàn. Nhìn chung các quyển Sci Fi chúng ta thấy được xuất bản trong giai đoạn gần đây chủ yếu toàn là hàng Âu Mỹ, còn Nga thì họa hoằn lắm mới thấy một hai quyển gì đó của Alexander Belyaev hay Yevgeny Zamyatin thò mặt ra tí.
Mà ngẫm lại thì thấy, cái bối cảnh hiện tại kể ra cũng ít nhiều thuận lợi cho Sci Fi Nga trỗi dậy như trước đấy chứ chẳng đùa. Cụ thể, tiếng Anh ngày nay đã trở nên quá phổ cập rồi, thế nên ngày càng có nhiều người đọc thẳng được bản gốc các tác phẩm Sci Fi Âu Mỹ chứ không cần đọc qua bản dịch nữa. Riêng tiếng Nga thì số lượng người nắm được thực sự thành thạo đã chỉ còn một góc so với hồi trước, trong khi tình hình Nga hiện tại ra sao thì anh em biết rồi đấy, thế nên không cho thiên hạ nhiều động lực để đâm đầu vào học. Chính bởi thế, lượng người có thể đọc thẳng truyện Nga bằng tiếng Nga sẽ rất ít, và điều này sẽ khiến cho nhu cầu đối với bản dịch tiếng Việt của các tác phẩm Sci Fi Nga sẽ trở nên cao hơn. Thế tức là trên lý thuyết, nếu mọi yếu tố khác về mặt chất lượng và danh tiếng đều ngang nhau, bản dịch một cuốn Sci Fi Nga sẽ có tiềm năng bán được nhiều hơn bản dịch một cuốn Sci Fi Mỹ.
Nhưng khốn nạn một cái là những yếu tố khác nó lại không ngang nhau mới khổ chứ 🐧.
Truyện Nga trừ mấy quyển triết lý nặng hoặc Misery Porn (anh em nào không biết nó là cái gì thì tham khảo ở đây: https://scifivietnam.blogspot.com/2022/08/misery-porn-tham-du-bang-au-kho.html) là còn có tiếng thôi, còn đâu ít khi thấy có quyển nào nổi rần rần trên thị trường quốc tế để tạo hype khi đưa về. Không rõ nguyên do có phải là vì truyền thông phương Tây không đưa tin nhiều về thị trường xuất bản Nga không, hay là quả thực mặt bằng chung của Sci Fi Nga hiện tại không có gì nổi trội, nhưng nếu lý do rơi vào trường hợp thứ 2 thì Sci Fi Nga lại có thêm một nhược điểm to đùng nữa, đấy là khó đấu được với Sci Fi Âu Mỹ về mặt chất lượng. Kết hợp với việc Sci Fi vốn đã là một dòng ít người mặn mà sẵn rồi, kể cũng khó để nói kéo tác giả Sci Fi Nga về sẽ là một quyết định khôn ngoan về mặt kinh doanh.
Thế nên là trong tương lai gần, có lẽ chúng ta chỉ còn nước follow mấy page bán sách cũ nếu muốn đọc Sci Fi Nga thôi.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓