Chuyển đến nội dung chính

Độ bìa cho sách - từ việc cực chẳng đã đến một thú vui

 Nhân thể hồi chiều có nhắc đến chuyện độ bìa, mình xin được chia sẻ với anh em luôn về một cái thú nho nhỏ của mình, ấy là độ bìa cho mấy quyển SFF cũ.

Cái thú đấy thực ra ban đầu không phải là trò tiêu khiển gì cả, mà nó là một việc mình buộc phải làm vì đã trở nên quá ức chế với mấy quyển sách cũ vì một số lý do. Cái lý do đầu tiên là phần gáy của chúng nó. Anh em nào mà hay mua sách cũ, kiểu những quyển từ năm 2000 đổ lại, thì sẽ biết sách thời đó rất hay in tiêu đề trên gáy theo kiểu lộn ngược. Thay vì cho dòng tiêu đề chạy từ trên xuống dưới, chúng nó lại chạy từ dưới lên trên. Khi xếp chúng nó lên giá cạnh các quyển mới hơn, mỗi lần nhìn vào là đầu anh em sẽ phải quay nghiêng quay ngửa thì mới đọc được toàn hàng. Khó chịu nhất là nếu mọi người xếp ngang quyển sách hoặc đặt nó vào một chồng thẳng đứng, cái dòng chữ trên gáy sẽ bị lộn ngược, khiến cho nhìn lướt vào rất khó xác định đấy là quyển gì. Nếu muốn dựng nó lên thì phải lật úp cả quyển lại, và nếu thế thì khi nhìn từ trên xuống, ta lại chẳng thấy gì ngoài cái đít của nó.

Cái vấn đề thứ hai nằm ở việc nhiều quyển sách cũ, đặc biệt mấy thằng từ năm 90 đổ về trước, được làm bằng chất giấy rất èo uột chứ không phải kiểu giấy bìa cứng cáp như ngày nay. Kết hợp với việc chúng nó đã bị để lâu trong điều kiện không được tử tế cho lắm, bìa của bọn nó đã rơi vào tình trạng cực kỳ tã. Chỉ cần sờ nhẹ vào thôi là anh em đã có thể cảm thấy cái bìa mong manh đến cỡ nào rồi, và nếu trong lúc cầm đọc mà tay có hơi rịn mồ hôi hay gì đó thì cái bìa sẽ dễ tung bay ngay khi mọi người khẽ dịch tay một tí, hoặc thậm chí rã nát thành bột tại cái điểm tay tiếp xúc luôn.

Có một cách để hạn chế gây hư hại cho bìa, ấy là dùng băng dính gia cố nó lại. Trên thực tế, không ít quyển mình có đã được chủ cũ cố định bằng cái chiêu bài như vậy rồi. Nhưng đến đây thì lại nảy ra một vấn đề khác, đấy là cái cảm giác lúc cầm quyển truyện trên tay sẽ khá khó chịu. Phần băng dính sẽ khiến truyện có một cảm giác trơn trượt (trơn kiểu giả giả chứ không phải trơn láng như cảm giác lúc sờ vào sách có bìa giấy couche đâu nhé), chưa kể còn đủ thứ “sẹo” gồ vì những đoạn băng dán chưa đủ căng hoặc đấy là mép của nó.

Và tất nhiên, còn có một vấn đề rất hiển nhiên nữa là đôi khi, anh em sẽ gặp phải những quyển hoặc đã mất hẳn bìa rồi, hoặc có bìa được thiết kế theo cái kiểu tra tấn thị giác mạnh đến mức mọi người ao ước giá mà cái quyển này không có bìa. Vụ rụng hẳn bìa thì mấy quyển từ năm 90 trở về trước là hay bị nhất, còn vụ bìa xấu thì chủ yếu là mấy quyển ra mắt trong giai đoạn đầu thập niên 2000. Anh em cứ tưởng tượng những cái bìa kiểu na ná như Kỉ nguyên Siêu tân tinh, với chữ cộp lên ảnh theo một kiểu không ăn nhập, nhưng mà thậm chí còn xấu hơn thế, là sẽ hình dung ra được mấy cái bìa mình muốn nói. Có một số quyển thì đã bị chủ cũ lấy giấy báo hoặc giấy bìa bọc lại theo một kiểu khá tạp nham, nhưng hoặc đã được dán băng dính hoặc bị dập ghim vào bìa cũ nên không thể tháo ra được, và cái quyển sách bị chết tắc với một cái bìa nhìn như giấy gói xôi.

Để khắc phục mấy cái vấn đề trên, mình đã quyết định bọc thêm cho cả lũ chúng nó một loạt bìa áo bằng giấy kraft. Anh em có thể tham khảo mấy cái ảnh chúng nó bên dưới.





Nhờ cái bìa áo đấy, mình đã có thể đảo lại tiêu đề trên gáy theo đúng cái chuẩn ngày nay, từ đấy không gây nghịch mắt khi bày lên giá nữa. Cái bìa cũng bọc kín cái bìa gốc lại, và khi đọc thì tay chỉ tiếp xúc với lớp giấy đó thôi, thế nên khỏi lo gây tổn hại cho bìa gốc cũng như có cảm giác trơn trượt với gồ ghề khó chịu. Nó cũng che luôn mấy cái bìa xấu lại, thay thế bằng một kiểu bìa đơn giản và đồng bộ hơn, trông đỡ ngứa mắt. Cái bìa cũng được gấp sao cho có một dạng “chốt” để giữ cố định bìa ở trên và dưới, nhưng vẫn cho phép tháo ra tháo vào một cách khá đơn giản, thế nên nếu thấy chán thì vẫn có thể bỏ ra ngắm tranh như thường.

Lúc ban đầu, mình chỉ định làm thế với mấy thằng gây ngứa thịt nhất, tức những thằng có bìa quá nát hoặc quá xấu (mấy thằng mất bìa thì phải thêm một công đoạn bổ sung bìa trống cho chúng nó, nhưng cái đấy chỉ thêm 1 bước nhỏ thôi). Nhưng càng làm, mình càng thấy càng có nhiều quyển dùng chung kiểu bìa áo này xếp gần nhau thì nó sẽ trông càng đẹp, chưa kể sự thọt của những thằng bị dập chữ hơi xiên xẹo sẽ có thể được khỏa lấp nếu nó có “đồng bọn,” thành thử mình đã mở rộng sang bọc thêm một số quyển cũ cũ khác với bìa không đến mức quá có vấn đề, nhưng cũng không hẳn là đẹp lồng lộn. Càng làm thì càng thấy cái trò này giúp thư giãn đầu óc ra phết, thế nên rốt cuộc mình lại tiếp tục mở rộng quy mô bọc bìa, và đã bao kín mọi quyển sách mua cũ lại, tạo thành một cái giá tầm 50 quyển gì đó với cùng một loại bìa kraft thế này.

Nếu anh em nào cảm thấy bản thân đang thiếu trò để chơi, mình rất khuyên hãy thử ngồi tí toáy độ bìa kiểu này nhé. Trong này khá đơn giản, mà xả stress tốt phết chứ chẳng đùa đâu. Nếu có con cái thì cũng kéo chúng nó vào làm luôn cho vui. Bắt bọn nó bập hẳn vào sách ngay từ đầu chắc hơi khó, nhưng dùng cái trò thủ công này để bọn nó có kỷ niệm tốt với sách, sau đó dẫn dụ bọn nó sa đọa vào con đường chơi ma túy giấy thì chắc sẽ dễ hơn đấy 🐧.

***


Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.