Bữa nay vừa mới vớ được cái ảnh này, chém về một chiêu chơi khăm công nghệ cao mới: in mã QR độc lên người để ai mở máy lên chụp choẹt là sẽ liệt cả điện thoại luôn.
Bản thân cái cách trò này lợi dụng một tiện ích mới của thời đại ta để phá hoại kể cũng khá thú vị rồi, nhưng đối với anh em trong làng Sci Fi chúng ta, trò này còn hấp dẫn ở một cái tầng khác nữa. Nguyên do là đây có lẽ là phiên bản giống với Snow Crash nhất mà ta có thể làm được ở ngoài đời.
Phòng trường hợp có anh em nào chưa biết, Snow Crash là một cuốn Cyberpunk kinh điển của Neal Stephenson. Truyện lấy bối cảnh tương lai, nơi con người đã chế ra được một không gian mạng rất chân thực tên là Metaverse. Nếu nghe đến đây mà mọi người liên tưởng đến cái thế giới ảo cùng tên hiện đang được thằng Mắc Xoăn xây dựng thì không phải không có lý do đâu. Metaverse của Snow Crash chính là nguyên mẫu để thằng bợm thằn lằn xây lên cái game VR của nó, và về cơ bản là phiên bản lý tưởng mà Mắc đang muốn hướng tới. Mình từng làm một bài riêng để bàn về cách thằng bợm kia thó ý tưởng Metaverse từ Snow Crash rồi, anh em nào quan tâm có thể tham khảo ở đây: https://scifivietnam.blogspot.com/2022/07/snow-crash-coi-nguon-tiem-tang-cua.html.
Trong câu chuyện, có một đoạn Hiro, nhân vật chính của tác phẩm, bắt gặp một kẻ rất mờ ám trong lúc đang đi dạo chơi ở Metaverse. Tên này cứ dụ khị Hiro mua một thứ gọi là “Snow Crash.” Dưới đây là một miêu tả về cảm nghĩ của Hiro lúc được chào mời cái món Snow Crash này:
“Hiro chưa bao giờ nghe đến danh thứ thuốc nào có tên là Snow Crash cả. Điều đó cũng chẳng bất bình thường gì cho cam - hàng năm, có đến hàng nghìn loại thuốc mới được phát minh ra, và mỗi loại lại còn được đem chào bán dưới nửa tá nhãn hiệu khác nhau nữa chứ.
Nhưng “snow crash” là một thuật ngữ máy tính. Nó dùng để chỉ một pha sập hệ thống — một lỗi — ở cấp độ gốc rễ đến mức làm hỏng cả bộ phận điều khiển chùm tia điện tử trong màn hình, khiến chùm tia ấy bắn loạn khắp nơi, biến mạng lưới pixel ngay hàng thẳng lối đến hoàn hảo thành một trận bão tuyết quay cuồng.”
Bản thân Hiro thì không thử cái món đấy, nhưng liền sau đó, anh chàng này được “vinh dự” ngồi ngay bên cạnh một người dùng thử Snow Crash. Lúc Snow Crash được kích hoạt, một hình nhân ảo tên “Brandy” xuất hiện, và nó giơ một cuộn giấy lên ngay trước mặt người dùng, duỗi thẳng nó ra sao cho cuộn giấy trông chẳng khác nào một màn hình 2D. Hiro đã chạy vòng ra chỗ mặt trước của con Brandy để xem cuộn giấy đấy chứa gì, và thứ anh ta thấy là cái này:
“Nó là một bức tường ánh sáng sống động, chẳng khác nào một chiếc ti vi màn hình phẳng uốn cong được, và nó không chiếu cái gì cả. Chỉ toàn là tín hiệu tĩnh. Nhiễu trắng. Tuyết.”
Chỉ tích tắc sau, cái màn hình đó đã được gấp lại, và con Brandy biến mất. Hiro đã hỏi cái người vừa xem Snow Crash xem mình có bỏ lỡ gì không, và đã nhận được câu trả lời thế này:
“Anh thấy hết rồi đấy. […] Một mẫu hình pixel đen trắng cố định, độ phân giải khá cao. Không gì hơn vài trăm nghìn con số một và không, trưng ra cho tôi ngắm.”
Và chỉ một thời gian ngắn sau khi xem xong con Snow Crash ấy, cái nhân vật kia lập tức trải nghiệm một pha sập hệ thống toàn tập. Avatar của người đó trong Metaverse bất thình lình trở thành một khối nhiễu, nhảy loạn xạ cả lên, và thậm chí còn gây ảnh hưởng đến cả avatar của nhiều người khác xung quanh nữa. Cái avatar đấy bị lỗi nặng đến mức hệ thống bảo vệ của tòa nhà bên trong Metaverse đã lập tức sút thẳng cổ nó ra ngoài. Nghiêm trọng hơn, ngoài thế giới thật, người chủ của cái avatar sập kia cũng lăn đùng ra đất, làm nhảm điên điên loạn loạn. Não của anh chàng này cũng vừa bị sập tương tự như cái avatar của mình, và thủ phạm làm điều đó chỉ có một mà thôi: Snow Crash.
Như anh em có thể thấy đấy, Snow Crash được miêu tả là một bức hình tĩnh, hiển thị trên một miếng giấy phẳng. Bức hình này chẳng có gì đặc biệt cả, mà chỉ là một tập hợp những pixel đen trắng với độ phân giải cao, cấu thành một dạng hình mẫu nhìn qua thì ngỡ tưởng là một nùi vô nghĩa. Tuy nhiên, những pixel đó kỳ thực lại là một lệnh lập trình. Khi đã được một avatar Metaverse quan sát (tức scan) và lãnh hội đầy đủ, nó sẽ đánh sập hệ thống của người quan sát.
Trong khi ấy, cái ý tưởng chơi khăm trong bức hình bên dưới về cơ bản là thế này: người dùng sẽ sử dụng một bức hình tĩnh, hiển thị trên một mảnh vải phẳng. Bức hình này chẳng có gì đặc biệt cả, mà chỉ là một tập hợp những pixel đen trắng với độ phân giải cao, ấu thành một dạng hình mẫu nhìn qua thì ngỡ tưởng là một nùi vô nghĩa. Tuy nhiên, những pixel đó kỳ thực lại là một đường link, dẫn đến một cụm mã lập trình. Khi đã được một thiết bị nào đó scan (tức quan sát) và lãnh hội đầy đủ, nó sẽ đánh sập hệ thống của thiết bị scan.
Nghe có thấy gì quen quen không 🐧?
Mặc dù con mã QR này chưa thể gây được hậu quả khủng khiếp như Snow Crash, nó vẫn là một thứ giống với Snow Crash đến lạnh cả gáy. Hình dáng của nó giống gần y hệt, hậu quả nó gây ra gần như cũng y chang (và thậm chí còn có thể là hoàn toàn giống thế, tùy việc con virút trong link được code thế nào), và đến cả cơ chế của nó cũng giống nốt (lưu ý là Snow Crash phiên bản vừa mô tả ở trên cần người dùng trực tiếp đồng ý xem thì mới hiện ra được, và cái mã QR như trong hình cũng đòi hỏi người ta phải bật một số app nhất định lên hoặc ít nhất cũng phải chấp nhận truy cập link lúc điện thoại scan xong mã).
Thiết nghĩ sau này, nếu thằng Thằn Lằn Vương quả thực xây ra được một cái Metaverse tử tế, chúng ta cũng nên thiết kế avatar với mã QR như vậy xong chạy loăng quăng khắp nơi để phá thối nó chơi. Đã đú Snow Crash thì phải đú cho trót, chứ cứ nửa nạc nửa mỡ thì nói làm gì 🐧.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓