Hôm nay đánh dấu 17 năm ngày kết thúc của một trong những trận đại dịch kinh hoàng nhất thế giới hiện đại từng chứng kiến. Dẫu thời gian tác oai tác quái chỉ kéo dài chưa đầy một tháng, đại dịch ấy vẫn xoay xở tàn phá hàng bao làng mạc và thị trấn lớn nhỏ, để lại một lượng thương vong chất chồng cao như núi, và cho đến nay vẫn chưa hề phai nhạt trong ký ức những người từng phải sống qua nó. Nhưng may mắn cho chúng ta, bất chấp sở hữu sức hủy diệt khủng khiếp đến vậy, trận đại dịch ấy vẫn không gây ra hậu quả quá đỗi nghiêm trọng. Nguyên do là bởi không như những đại dịch khác trong lịch sử nhân loại, đại dịch này mang một tính chất hết sức đặc biệt: nó vừa xảy ra trong thế giới của ta, vừa chỉ tồn tại trong một mảnh đất hoàn toàn phi thực.
Cụ thể hơn, đại dịch đang được nhắc đến ở đây được mệnh danh là Sự kiện Corrupted Blood, một cuộc khủng hoảng khét tiếng với quy mô toàn cầu, xảy ra trong một game online có tên là World of Warcraft (WoW), phát triển bởi hãng game Blizzard.
Trong trường hợp có anh em nào chưa biết, WoW lấy bối cảnh là một vũ trụ Fantasy có tên Warcraft. Khi đặt chân vào WoW, người chơi sẽ có thể tự tạo ra một nhân vật riêng thuộc một trong những chủng loài đa dạng của Warcraft, chạy từ con người, tiên, người lùn, cho đến yêu tinh, quỷ, quái thú,… Với nhân vật đó, người chơi sẽ có thể đi khám phá một thế giới mở rộng lớn, tương tác với hàng ngàn người chơi khác cũng như những nhân vật do AI điều khiển (gọi là NPC) tại nhiều khu định cư lớn nhỏ, tham gia săn lùng quái vật hoặc hoàn thành các nhiệm vụ trong game,… Nói chung, WoW như một phiên bản số của một thế giới Fantasy tiêu chuẩn, nơi mọi người có thể tham gia các chuyến phiêu lưu tương tự những gì ta hay thấy trong các tác phẩm Epic Fantasy phổ biến.
Vào ngày 13/9/2005, Blizzard đã tung ra một bản cập nhật lớn cho WoW. Trong bản cập nhật này, họ đã bổ sung một khu vực mới mang tên Zul'Gurub vào thế giới của game, kèm theo cả một nhiệm vụ mới toanh dành riêng cho cái khu Zul'Gurub ấy, đòi hỏi người chơi phải chung tay đi trừ diệt một con quái có tên là Hakkar the Soulflayer. Hakkar sở hữu một chiêu thức rất thâm độc, đó là nó có thể yểm lên người chơi một cái bùa có tên Corrupted Blood. Bất cứ ai dính bùa này cũng sẽ mất máu dần dần, cho đến khi hoặc cái bùa này hết hiệu lực (một điều chỉ xảy ra sau 10s, hoặc sau khi Hakkar đã bị đánh bại), hoặc người chơi không còn tí máu nào để mất nữa. Khi cạn máu, Corrupted Blood sẽ khiến nhân vật của người chơi bục toang ra, vương vãi máu tứ tung. Đáng sợ nhất, Corrupted Blood còn có tính lan truyền, và bất kỳ ai dính phải nó cũng đều có thể “lây” cái hiệu ứng mất máu kia cho những người chơi khác ở gần mình.
Vì tính chất nguy hiểm của cái bùa này, đội ngũ làm game tại Blizzard đã quyết định chỉ để cho nó có hiệu lực trong khu Zul'Gurub, chứ không xuất hiện ở những khu khác trong game. Tuy nhiên, những toan tính của Blizzard sẽ chỉ đúng nếu người chơi răm rắp làm theo mọi sắp đặt của họ. Và như tất cả chúng ta đều đã biết, gò cộng đồng game thủ chơi theo đúng ý mình thì cũng vô dụng như bắt một bầy mèo xếp thành hàng một vậy <(").
Sơ suất đầu tiên của Blizzard là đã không tính đến tính năng fast travel của WoW. Nếu không biết fast travel là gì, anh em hãy hiểu nó đại khái như khả năng “độn thổ” ấy. Cụ thể hơn, fast travel cho phép người chơi nhảy thẳng từ một chốn bất kỳ về lại một địa điểm nhất định, thường là một trung tâm đô thị đông đúc. Khả năng này cũng có thể được sử dụng khi người chơi đang đánh nhau với Hakkar. Chính vì thế, khi bị dính bùa Corrupted Blood, một số người đã phát hoảng và lập tức độn thổ về nhà, mang theo cả cái bùa kia ra ngoài Zul'Gurub. Tại đây, vì không có con Hakkar nào cả, Corrupted Blood mặc sức lây lan cho khắp những người xung quanh, và tất thảy đều phải chấp nhận bị nó cắn máu suốt 10s đồng hồ.
Sơ suất thứ hai của Blizzard là đã không tính đến việc người chơi dắt thú cưng đi đánh Hakkar. Số là trong WoW, anh em sẽ có thể kiếm lấy mấy con thú do AI điều khiển làm bạn đồng hành, và dắt nó đi làm nhiệm vụ cùng mình. Trong trường hợp con thú đấy bị thương nghiêm trọng quá, người chơi sẽ có thể tạm thời “đóng băng” bọn nó lại, duy trì mọi tình trạng lúc bấy giờ của đám thú, và mang nó về một nơi an toàn để hồi máu hoặc thanh tẩy mọi hiệu ứng bùa phép nguy hại chúng nó đã lãnh nhận. Và trong quá trình đánh Hakkar, một số con thú của người chơi đã dính Corrupted Blood. Để đảm bảo sự an toàn cho người bạn đồng hành của mình, một số người đã đóng băng chúng nó lại, tạm gạt bọn nó ra khỏi vòng chiến. Vì đám này bị đóng băng, ngay cả khi Hakkar bị diệt xong, hiệu ứng Corrupted Blood yểm trên người chúng nó cũng sẽ không bị xóa mất. Thế là lúc đám thú này được mang về và “rã đông” ra, hiệu ứng Corrupted Blood sẽ lập tức được tái kích hoạt, và từ đấy lây lan sang cho người khác.
Thêm một điều trí mạng nữa mà Blizzard đã không lường đến là đám NPC cũng có thể nhiễm Corrupted Blood. Như đã nói đấy, vì không nghĩ hiệu ứng này sẽ lan ra ngoài Zul'Gurub, Blizzard đã chẳng buồn loại trừ NPC của các vùng khác trong WoW khỏi danh sách đối tượng có thể bị lây nhiễm. Vì bọn này thuộc diện nhân vật đặc biệt, không thể bị giết hay làm bị thương, gần như chẳng có dấu hiệu gì để phân biệt chúng nó với người không nhiễm cả, và người chơi cứ điềm nhiên xán vào lũ này, không hề hay biết mình đang tiếp xúc với một con bệnh.
Với hàng loạt các trung gian truyền bệnh như thế, Corrupted Blood nhanh chóng trở thành cả một đại dịch trong WoW. Tâm dịch đầu tiên xuất hiện là những thành phố thủ phủ của Azeroth, khi người chơi triệu hồi thú cưng bị nhiễm bệnh đến. Chẳng bao lâu sau, một đợt bùng phát khác xảy ra ở Ogrimmar, thủ đô của orc, và ở cả Ironforge, một thành phố người lùn. Mặc dù các nhân vật người chơi rồi sẽ được hồi sinh sau khi chết, đồ vật họ mang theo mình sẽ bị hư hại sau mỗi lần hồi sinh, thế nên Corrupted Blood gây trở ngại vô cùng lớn cho thiên hạ.
Sự bùng phát đột ngột của đại dịch Corrupted Blood đã khiến hoảng loạn loang rộng khắp cộng đồng WoW, cả trong lẫn ngoài game. Ai nấy cũng xôn xao bàn tán về nó qua những kênh chat riêng và các diễn đàn công cộng. Cứ dăm bữa, sẽ lại có một thị trấn bị Corrupted Blood gần như xóa sổ khỏi bản đồ, và chẳng bao lâu sau, thế giới của WoW đã trở thành một bãi tha ma, đi đâu cũng thấy xác chết nằm vương vãi. Tại một số nơi, dịch hoành hành ác liệt đến mức đường phố bị phủ trắng hếu vì xương, và chỉ cần đăng nhập vào server thôi là sẽ ngay lập tức mắc bệnh, và những con bệnh dưới Level 50 sẽ lăn đùng ra chết nội trong vài giây.
Lúc cơn hoảng loạn ban đầu đã trôi qua, và người chơi hiểu được hòm hòm bản chất của đại dịch, hàng loạt những phản ứng trái ngược nhau xuất hiện. Một số người chơi với nhân vật sở hữu khả năng hồi máu tình nguyện xông vào các khu tâm dịch, đóng vai nhân viên y tế dã chiến để tìm cách cứu càng nhiều người càng tốt. Các nỗ lực của họ gần như vô dụng, bởi vì chỉ có một lớp nhân vật nhất định là Paladin mới có khả năng loại bỏ hoàn toàn hiệu ứng lây lan của Corrupted Blood. Những lớp nhân vật khác chỉ có thể “bù máu” cho người bệnh, nhưng không thể giải hẳn cái bùa Corrupted Blood kia, và họ lại vô tình khiến đại dịch thêm trầm trọng, bởi lẽ tác nhân lây nhiễm có thể trụ lại được lâu hơn. Bên cạnh đó, bản thân các tình nguyện viên cũng nhiều người bị lây Corrupted Blood, và trở thành tác nhân lây nhiễm mới thay cho người bệnh của mình.
Những người chơi không có khả năng hồi máu cũng có cách hỗ trợ công cuộc chống dịch riêng. Một số người sẽ lập chốt ở ven rìa các khu vực bị nhiễm bệnh, cảnh báo mọi nhân vật đến gần về tình trạng nguy hiểm của nơi đây. Một số người sử dụng biện pháp mạnh hơn, ấy là dùng tính năng “yell” trong hệ thống chat của game để báo tin cho toàn thể bà con trên server về những ổ dịch mới. Trong thời gian đại dịch diễn ra. Ít nhất một người chơi đã trở thành anh “mõ làng” không chính thức của WoW, liên tục ra chỗ công cộng cập nhật tình hình dịch bệnh cho thiên hạ. Những người chơi khác quyết định tự cách ly, lưu lại các khu vực hoang dã ít dân cư hơn chứ không vào thị trấn nữa, với một số thậm chí còn không đăng nhập vào game, chỉ hóng tin trên các diễn đàn để chờ ngày dịch hết.
Nhưng song song với những người chơi tử tế cũng là những thành phần bất hảo, lợi dụng vụ Corrupted Blood để gây chuyện. Một số cố tình để bản thân bị nhiễm Corrupted Blood, sau đó phóng đến các khu vực đông người để cho bệnh càng lây lan mạnh. Có những người còn lập nguyên cả một bang hội cùng làm trò đấy, phối hợp với nhau đẩy dịch bệnh lên đến đỉnh điểm, đơn thuần vì họ thấy khoái trá trước phản ứng của những người chơi khác khi nhận ra điều gì đang diễn ra. Một số khác thi làn truyền các tin đồn thất thiệt, hoặc vô tình hoặc hữu ý, khiến nhiều diễn đàn gặp phải tình trạng nhiễu thông tin, gây cản trở các nỗ lực ngăn chặn Corrupted Blood. Một số xông vào những chỗ có dịch để thử xem mình sẽ trụ được bao lâu, hoặc chỉ đơn thuần muốn đóng vai “phóng viên chiến sự,” tìm kiếm các câu chuyện thú vị ở trong tâm dịch.
Về phía bản thân Blizzard thì phải 3 ngày sau khi tung ra bản cập nhật kia, họ mới biết rằng Corrupted Blood đã lan rộng ra ngoài khu vực dự kiến, và đã gấp rút triển khai một số biện pháp tình thế, bao gồm thiết lập các khu vực cách ly và đặt các rào cản xung quanh các khu vực bị nhiễm nặng. Nỗ lực này chẳng giúp cản bước tiến của đại dịch là mấy, vì một số người chơi vẫn xoay xở “lọt lưới” họ. Trong khi ấy, các biện pháp kỹ thuật khác cũng được triển khai, nhưng vì tính chất phức tạp của bệnh dịch, đội thằng em 96 nhà Blizzard không tài nào diệt được bệnh tận gốc. Họ đã tung ra đủ bản vá lỗi, và thậm chí đã có lần thủ công tái khởi động từng máy chủ một, nhưng mọi thứ chỉ yên ổn trong một thời gian ngắn. Corrupted Blood cứ liên tục bùng phát trở lại, hình thành một chu kỳ lây nhiễm quái gở: đầu tiên, bệnh dịch sẽ càn quét khắp một khu vực, sau đó biến mất sau khi gần như mọi người chơi đều đã chết cả hoặc biết đường lánh đi; nhưng rồi khi người chơi tin rằng nguy hiểm đã qua, và bắt đầu tụ tập đông đúc, Corrupted Blood lại chường mặt ra.
Rốt cuộc, Blizzard đã phải chơi biện pháp mạnh: vào ngày 8/10/2005, họ đã reset lại mọi máy chủ, đẩy WoW về một phiên bản cũ hơn, hồi trước khi Corrupted Blood được đưa vào game, sau đó phát hành một bản vá lỗi mới, đảm bảo WoW sẽ không thể xảy ra một vụ Corrupted Blood nào nữa.
Ngày nay, Sự kiện Corrupted Blood không chỉ là một cột mốc đáng chú ý đối với giới game thủ, mà nó còn là một đối tượng nghiên cứu đáng chú ý đối với các nhà dịch tễ học. Sau khi sự cố kia xảy ra, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đã liên hệ với Blizzard để xin dữ liệu từ họ, những mong dựa vào đó để thiết lập mô phỏng bệnh dịch và có các kế hoạch phòng ngừa tốt hơn. Thật không may, Corrupted Blood là một sự cố ngẫu nhiên, thế nên Blizzard không lưu dữ liệu nào hết, và mọi thứ lắng xuống một thời gian. Và rồi đến năm 2020, khi thế giới phải trải qua một đại dịch toàn cầu mang tên Cô Vy, Corrupted Blood lại một lần nữa thu hút sự chú ý của cả giới truyền thông lẫn cộng đồng vệ sinh dịch tễ, và nó lại nổi lên như một mô hình tiềm năng để nghiên cứu về các tác động xã hội mà một chủng virút siêu lây lan có thể gây ra.
Bây giờ, sau khi Cô Vy đã lắng xuống, Corrupted Blood một lần nữa lại trôi vào dĩ vãng, và tất cả những gì chúng ta có thể làm là hy vọng rằng sau lần này, thế giới sẽ không lần nào phải lôi Corrupted Blood ra nhìn ngó thêm phát nữa.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓