Chuyển đến nội dung chính

Le Horla - nguồn cội ngầm của một tác phẩm Cosmic Horror nổi tiếng

 Bữa nay mới phát hiện ra là trong thời gian sắp tới, Nhã Nam sẽ xuất bản một tuyển tập truyện ngắn Fantasy kinh dị của Pháp này anh em.


Cái tuyển tập này cụ thể là thế nào thì không thấy trên web Nhã Nam nói rõ lắm, nhưng sau một hồi chạy vòng vèo tra thử, mình có vớ được một tuyển tập của Pháp với cái tên về cơ bản giống hệt: Le Horla et six contes fantastiques. Nếu Google Translate không dịch sai, đây khả năng rất cao chính là tác phẩm gốc được Nhã Nam sử dụng để dịch, và như thế tức là tuyển tập của họ có lẽ sẽ gồm 7 truyện sau:

1) Le Horla (tạm dịch: Horla): kể về một người đàn ông cảm thấy mình như bị một thứ gì đó ám ảnh, và ngày một trở nên điên loạn trong quá trình tìm cách loại bỏ nó

2 & 3) La peur 1 & 2 (tạm dịch: Nỗi sợ): xoay quanh một nhóm hành khách trên con tàu tới châu Phi, trong đó có một người thuật lại một sự kiện trong đời từng khiến người này biết thế nào mới là sợ hãi đích thực.

4) La main (tạm dịch: Bàn tay): kể về một người sở hữu một cái bàn tay bị chặt lìa, và cái chuyện quái đản xảy đến với ông ta.

5) Conte de Noël (tạm dịch: Câu chuyện Giáng sinh): một bác sĩ kể lại một trải nghiệm Giáng sinh rất đáng nhớ, có liên quan đến một bệnh nhân dị thường.

6) Un fou (tạm dịch: Một kẻ điên): kể về một viên thẩm phán và cuốn nhật ký của ông ta.

7) Apparition (tạm dịch: Con ma): kể về một người gặp lại bạn cũ sau 5 năm, và được nhờ làm hộ một việc kỳ quặc.

Trong số các truyện trên, đáng chú ý nhất có lẽ sẽ là Le Horla, cái truyện ngắn đại diện cho cả tuyển tập. Không phải vì nó hay hơn tất thảy các truyện khác đâu (mình mới đọc duy nhất truyện này chứ chưa đọc các truyện khác, thế nên không thể khẳng định được gì về chất lượng tương đối của nó so với những thằng khác, mặc dù điểm Goodreads của nó đúng là cao nhất trong cả bọn), mà vì một lý do bên lề. Nó là một lời review, từng xuất hiện trong một bài luận với nhan đề Supernatural Horror in Literature, đăng trên tạp chí The Recluse hồi năm 1927 (cảnh báo, cái này sẽ spoil khá mạnh cho truyện, anh em nào không muốn mất bất ngờ thì hãy nhảy cóc xuống quá cái đoạn trích bên dưới nhé):

Trong số những câu chuyện [kinh dị của Guy de Maupassant], Horla thường được coi là kiệt tác. Trong hạng mục của mình, câu chuyện nghẹt thở ấy - với nội dung kể về sự xuất hiện của một sinh vật vô hình ở Pháp, sống bằng nước với sữa, thao túng tâm trí con người, và dường như là tiền quân của một bè lũ sinh vật ngoài Trái Đất, đặt chân đến Trái Đất để nô dịch và uy hiếp loài người - có lẽ không hề có đối thủ.

Nếu đọc cái review trên, hẳn anh em phần đông sẽ không hiểu nó đáng chú ý chỗ nào. Đây chỉ là một nhận xét rất bình thường, cùng lắm là có phần tâng bốc mạnh thôi. Bốc bừa một quyển truyện bất kỳ, xong lên Goodreads hoặc các báo văn học tra thử, kiểu gì ta cũng múc được cả rổ review tương tự thế. Vậy cớ gì cái review này lại khiến câu chuyện trở nên đặc biệt?

Mấu chốt nằm ở tác giả cái review này.

Người đấy là H. P. Lovecraft.

Bây giờ, một khi đã biết người nhận xét về cái câu chuyện này là Lovecraft rồi, anh em hãy đọc lại cái review đó nhé. Hãy để ý mà xem các từ khóa của nó nghe quen đến thế nào đi. “Sinh vật vô hình,” “thao túng tâm trí,” “bè lũ sinh vật ngoài Trái Đất,” “đến Trái Đất để nô dịch và uy hiếp loài người.” Mấy cái này chỉ lệch đi có ti tí với hàng loạt các truyện trong bộ thần thoại Cthulhu của Lovecraft.

Trên thực tế, S.T. Joshi - một nhà phê bình văn học Mỹ chuyên về các tác phẩm Fantasy quái dị, đặc biệt là các tác phẩm của H. P. Lovecraft cùng những nhà văn hay giao du với ông - còn từng chỉ ra những điểm tương đồng giữa The Call of Cthulhu và Le Horla. Thế rồi, căn cứ vào cách Lovecraft đã hết lời ca ngợi mẩu truyện đấy của Maupassant ngay gần quãng thời gian sáng tác The Call of Cthulhu, ông ta đã đề ra giả thuyết Le Horla là một trong những nguồn cảm hứng cho The Call of Cthulhu.

Nói cách khác, Le Horla nhiều khả năng chính là cái nôi của câu chuyện mang tính thương hiệu nhất trong bộ thần thoại đã khai mở toàn bộ ngách Cosmic Horror.

Thế nên nếu ưng Lovecraft nói riêng hay Cosmic Horror nói chung, anh em rất nên tìm đọc cái tuyển tập này, ít nhất là vì cái truyện đầu của nó nhé.

***


Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.