Hôm nay kỷ niệm sinh nhật thứ 51 của một trong những gương mặt nổi trội của làng SFF Anh trong những năm gần đây: Adrian Tchaikovsky.
Adrian Tchaikovsky (tên thật là Adrian Czajkowski, chứ đồng chí này không liên quan gì đến Pyotr Ilyich Tchaikovsky đâu nhé) là một người Anh gốc Ba Lan, sinh năm 1972 ở Woodhall Spa, một thị trấn nghỉ dưỡng suối khoáng cũ và giáo xứ dân sự ở quận East Lindsey, thuộc Lincolnshire, Anh Quốc. Vì đây chỉ là một thị trấn nhỏ, chẳng có gì để làm mà cũng chẳng gần chỗ nào thú vị cả, thời thơ ấu của Tchaikovsky hầu như không có gì đặc biệt, và thậm chí còn có phần rất nhàm chán. Hầu hết bạn bè đồng trang lứa của Tchaikovsky chẳng có kế hoạch gì cao xa ngoài học hết cấp ba xong đi làm đồng, nhưng Tchaikovsky nhận ra rằng cuộc sống còn nhiều điều thú vị hơn thế, và rất trông ngóng được rời quê hương để theo đuổi những hoài bão to tát hơn.
Để hiện thực hóa ước mơ của mình, sau khi tốt nghiệp cấp ba, ông vào Đại học Reading và theo học ngành động vật học và tâm lý học, và một thời gian sau thì bỏ ngành động vật học để tập trung hẳn vào tâm lý học. Học xong thì, vì một lý do gì đấy mà bản thân Tchaikovsky cũng tự thú là mình không hiểu nổi, đồng chí lại nhảy thẳng vào một ngành mà mình chẳng có tí kinh nghiệm gì, ấy là luật. Sau khi đã kiếm được giấy phép hành nghề pháp lý, ông chuyển đến Leeds, một vùng có nhiều cơ hội việc làm hơn, và được một thời gian thì xin được vào làm việc cho Blacks Solicitors, một công ty luật ở Leeds, West Yorkshire, cụ thể là trong bộ phận giải quyết tranh chấp thương mại của họ.
Hẳn anh em có thể thấy, trong suốt quãng thời gian này, sự nghiệp của Tchaikovsky không có nét gì dính đến văn chương cả. Tuy nhiên, đó không phải là vì hồi ấy, Tchaikovsky không có hứng thú với nghề viết. Từ tít hồi còn học ở Reading, thanh niên này đã tập tành cầm bút lên rồi, mặc dù xuất phát điểm của thanh niên không phải là tiểu thuyết hay truyện ngắn, mà là game. Cụ thể hơn, trong giai đoạn đại học, Tchaikovsky có làm quản trò cho một trò chơi nhập vai tên là Bugworld. Bối cảnh của trò này là một vương quốc côn trùng, nay đang bị một đế chế ong vò vẽ đe dọa, với một bên thì sở hữu phép thuật, một bên thì sở hữu công nghệ cao. Trong quá trình dựng kịch bản cho game, Tchaikovsky dần định hình được cả một câu chuyện epic về cuộc giao tranh giữa các tộc côn trùng này, và dần phát triển nó thành một bản thảo tiểu thuyết nghiêm chỉnh. Tchaikovsky bắt đầu đem bản thảo đấy đi gõ cửa nhiều nhà xuất bản và công ty đại diện văn học, nhưng thật không may, chẳng có bên nào chịu nhận truyện của ông cả.
Trong hơn một thập kỷ sau đó, Tchaikovsky không đạt được chút tiến triển nào trong sự nghiệp viết lách. Cái bản thảo tiểu thuyết Bugworld của ông liên tục bị các nhà xuất bản từ chối. Nhưng không chút ngã lòng, Tchaikovsky vẫn cần mẫn chỉnh sửa và cập nhật cho cái thế giới của mình trong những lúc rảnh rỗi, và kiên trì đem bản thảo đi gõ cửa muôn phương.
Thế rồi đến khoảng năm 2007, gần 15 năm sau lần đầu tìm cách xuất bản, đồng thời cũng là lúc ông bắt đầu thực sự cảm thấy nản lòng, Tchaikovsky rốt cuộc cũng tìm được thành công.
Đầu năm ấy, Tchaikovsky có gửi bản thảo đến cho Mic Cheetham, một bên đại diện văn học. Simon Kavanagh, người phụ trách bản thảo ấy, đã thấy nó có chút tiềm năng. Thế là Kavanagh đã liên hệ lại với Tchaikovsky, và cùng với Tchaikovsky sửa sang lại bản thảo một chút. Một thời gian sau, khi thấy nó đã khá ổn, Kavanagh đã đi nói chuyện với Pan Macmillan. Sau một thời gian thương lượng, Kavanagh đã thuyết phục được Pan Macmillan nhận xuất bản cuốn truyện đó qua Tor Books, ấn hiệu chuyên về SFF của họ. Lúc chốt được kèo rồi, Kavanagh gọi lại báo tin mừng cho Tchaikovsky, bấy giờ đang xử lý dở một vụ kiện. Sau khi nhận được cuộc gọi thì suốt cả ngày hôm đó, Tchaikovsky gần như bỏ ngang cái vụ kiện đang cần giải quyết luôn, vì ông anh chẳng còn nghĩ được đến cái gì trên đời nữa rồi.
Đến cuối tháng 7/2008, bản thảo Bugworld của Tchaikovsky chính thức được xuất bản dưới cái tên Empire in Black and Gold. Cuốn tiểu thuyết đầu tay ấy được đón nhận khá tốt, và nó đã trở thành nền móng cho một series Epic Fantasy lấy bối cảnh thế giới sâu bọ dài tận 10 tập (chưa kể một số tuyển tập truyện ngắn khác) mang tên Shadows of the Apt.
Tuy nhiên, Shadows of the Apt chỉ là một bước đệm đối với Tchaikovsky. Chỉ sau khi cả series đã khép lại, Tchaikovsky mới có thể tập trung vào khám phá một thế giới mới, lần này là Sci Fi thuần túy chứ không còn nửa nọ nửa kia như Shadows of the Apt nữa. Đó là thế giới của Children of Time.
Children of Time gốc là một cuốn tiểu thuyết độc lập, được xuất bản năm 2015. Truyện lấy bối cảnh một tương lai rất xa, khi con người đang buộc phải phải người đi địa khai hóa các hành tinh xa lạ để làm chỗ ở mới, bởi vì Trái Đất đã bị hủy diệt quá nghiêm trọng. Trong số đấy, có một nhóm do một nhà khoa học tên Tiến sĩ Avrana Kern lãnh đạo. Không may cho cả nhóm, Kern thực chất chẳng yêu quý gì nhân loại. Mụ ngấm ngầm muốn tạo ra một chủng loài mới toanh trên hành tinh mình được giao nhiệm vụ địa khai hóa bằng cách quẳng một đám khỉ xuống dưới bề mặt hành tinh, sau đó phát tán một chủng virút nano giúp đẩy nhanh quá trình tiến hóa của bọn chúng.
Thật không may, vì một số tình huống bất ngờ, Kern chỉ triển khai được một phần kế hoạch của mình. Lũ khỉ của mụ đã chết hết trên đường phóng xuống hành tinh lạ kia, và chỉ có đám virút của mũ là sống sót và xuống được đến bề mặt hành tinh. Vì không có bọn khỉ để nhiễm nữa, lũ virút lây bừa cho loài tương thích đầu tiên chúng tìm được. Và chẳng hiểu trời xui đất khiến thế nào, loài đầu tiên lũ virút lây được cho lại khác xa mọi hình dung của loài người khi nghĩ về những giống loài tinh khôn: nhện.
Và thế là, với sự trợ giúp tình cờ của “Đức Chúa” Kern, lũ nhện dần phát triển ý thức, và trong hàng nghìn năm sau đó, một nền văn minh mới đã trỗi dậy trên hành tinh này, với những tôn giáo, tập tục, các sự kiện lịch sử hết sức độc đáo và sống động.
Chính nhờ cái tiền đề rất mới lạ ấy, kết hợp với ngòi bút đã được rèn giũa cho sắc bén hẳn từ thời còn xây dựng xã hội côn trùng của Shadows of the Apt của Tchaikovsky, Children of Time đã lập tức hớp hồn được cả độc giả phổ thông lẫn giới phê bình, mang lại cho ông đủ lời ngợi khen cũng như thành công về kinh tế. Có thể nói không ngoa rằng Children of Time chính là tác phẩm đã giúp người đời phải biết đến cái tên Tchaikovsky, và đóng vai trò chủ chốt trong việc biến ông thành một nhân vật đình đám trong làng SFF Anh nói riêng và SFF quốc tế nói chung như hiện nay.
Sau thành công của Children of Time, Tchaikovsky vẫn tiếp tục hoạt động không ngừng nghỉ, và liên tục cho ra mắt những tác phẩm hấp dẫn và thành công khác, cả trong mảng Sci Fi lẫn Fantasy. Chúng hoặc là những tiểu thuyết đứng độc lập, chẳng hạn Cage of Souls và City of Last Chances; hoặc là các series, chẳng hạn như The Final Architecture và Echoes of the Fall; hoặc các tiểu thuyết ngắn lẻ, chẳng hạn Walking to Aldebaran và Made Things; hoặc các tác phẩm độc lập về sau được mở rộng thành series, chẳng hạn như series Children of Time, vốn nảy sinh từ cuốn truyện trùng tên đã giúp làm nên danh tiếng của Tchaikovsky, và series Bioforms, nảy sinh từ cuốn tiểu thuyết Chó Săn Miền Bom Đạn.
Hiện nay, nhờ những thành công gặt hái được từ các tác phẩm của mình, Tchaikovsky đã thôi hành nghề luật và chuyển sang sáng tác toàn thời gian. Khi bàn chia sẻ về bí quyết thành công trong nghiệp viết lách, Tchaikovsky đã nói: “Nhiều người bắt tay vào viết truyện, nhưng sau đó đình trệ lại và chẳng bao giờ viết tiếp nữa. Điều quan trọng nhất cần làm là cứ viết cho xong một bản thảo nháp đi. Sau này có phải thêm thắt hay biên tập lại nó thì cũng chẳng vấn đề gì, bởi lẽ việc ta có hẳn một thành phẩm trong tay để chỉnh sửa sẽ đem đến cho ta sự tự tin và động lực để bước tiếp. Và, giống như bản thân tôi đã chứng minh đấy, chớ bao giờ bỏ cuộc, bất kể có phải hứng chịu bao nhiêu thất bại khi mới bắt đầu.”
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓