Nay mới vớ được cái ảnh này, chụp một cái thư mới viết nhân dịp sinh nhật của Luigi Mangione, tức thằng em 98 hồi cuối năm ngoái mới đòm một đồng chí CEO bảo hiểm. Đọc đến mục 7 thì thấy hóa ra thằng cu cũng là dân đọc Sci Fi, anh em ạ 🐧.
Ok, tôi không muốn ám chỉ rằng cứ đọc Sci Fi là mặc định thuộc thành phần có khuynh hướng gây nguy hiểm cho xã hội đâu, cơ mà nếu anh em có ai làm trong shopeenis thì nhớ bắn lên với thằng quản lý khu vực rằng trong số các nhà bán của nó có 1 thằng cũng nghiện Sci Fi, (gần như) không còn gì để mất, và sau quả thêm phí hạ tầng với đổi chính sách mặc định khóa shop của nó thì bắt đầu càng lúc càng cảm thấy đồng cảm với một thằng thợ thông cống màu xanh lá cây nhất định rồi đấy 🐧.
Mà nhìn vào cái danh mục sách yêu thích của thanh niên Luigi này, tự nhiên lại nghĩ không hiểu ông anh sẽ nghĩ sao nếu được cho đọc The Iron Heel của Jack London nhỉ?
Xét về một mặt, cái quyển này có theme cũng hao hao Fahrenheit 451 với Anthem, xoay quanh việc đả kích các thể chế áp bức dân tình. Nó còn có theme người dân thấp cổ bé họng vùng lên, sử dụng bạo lực và các biện pháp mang tính khủng bố để chống bất công, trong khi một tầng lớp trùm sò tư bản cũng mượn tay các công cụ bạo lực trên lý thuyết thuộc về chính quyền để đáp trả một cách man rợ không kém. Và trong trường hợp của Luigi, mặc dù phần "đáp trả man rợ" hiện chưa xuất hiện, mấy phần còn lại nghe mùi cũng khá là giống rồi đấy.
Đặc biệt đáng chú ý, bản thân Jack London là một người theo xã hội chủ nghĩa, và vào năm 1905, gần khoảng thời gian Jack viết Iron Heel (quyển này xuất bản năm 1908), đồng thời cũng là lúc ông anh gần như bằng tuổi Luigi, Jack đã có một bài luận gọi là "Revolution" (anh em có thể đọc đầy đủ ở đây: https://www.gutenberg.org/cache/epub/4953/pg4953-images.html).
Trong này, Jack bày tỏ quan điểm ủng hộ sử dụng bạo lực để chống lại giai cấp tư bản thống trị, và thậm chí còn chỉ đích danh việc sử dụng ám sát như một công cụ làm cách mạng. Cụ thể, ông anh có đề cập đến các cuộc nổi dậy của giai cấp lao động tại Nga, nhắc đến cách chính quyền đem người cách mạng đi xử tử - một hành vi giết người hợp pháp. Đổi lại, người làm cách mạng đáp trả bằng cách ám sát các sĩ quan cấp cao trong chính quyền - một hành vi cũng là giết người, chẳng khác gì hành động của chính phủ, chỉ có điều không được bản thân chính phủ công nhận. Jack nói thẳng toẹt luôn là ông coi những người thực hiện hành vi ám sát đấy là "đồng chí" của mình, và bảo rằng phong trào cách mạng của giai cấp lao động sẽ chỉ có giá trị nếu họ ủng hộ các hành vi như thế.
Và giờ đây, ta có Luigi, một con người đứng ra sử dụng bạo lực để chống lại bất công, cụ thể là bằng cách ám sát một nhân vật cao cấp trong tầng lớp tư bản cai trị. Chắc khỏi nói cũng biết là Jack London (hoặc ít nhất, cái anh chàng Jack London thời ông anh còn 29 tuổi) sẽ nghĩ thế nào về Luigi nhỉ?
Và nếu Luigi mà biết được những điều này, không hiểu ông anh sẽ cảm thấy thế nào đây.
Cơ mà sẵn tiện, ta cũng phải đề cập đến một điều đáng chú ý khác, đó là Jack London về cơ bản lại có tư tưởng chính trị đối nghịch với Ayn Rand và Ray Bradbury.
Ayn Rand thì là... Ayn Rand, và anh em hẳn phần đông đều biết thanh niên này thù ghét các tư tưởng chỉ hơi có tí mùi tập thể đến mức gần như cuồng tín, và đã chạy tuốt sang đầu bên còn lại, ủng hộ một thứ chủ nghĩa tự do cực đoan, nơi sự hình thành của các tầng lớp tư bản cai trị thích làm gì thì làm là điều vô cùng đúng đắn. Để bà này với Jack London vào chung một căn phòng thì chắc không quá 3s sau, đôi bên sẽ cầm dao xiên nhau.
Ray Bradbury thì đỡ hơn thế, không có cái gì cực đoan như Ayn Rand cả, cơ mà ông anh chắc cũng sẽ không ủng hộ cái kiểu của Jack London. Bradbury tin vào chủ nghĩa tự do cá nhân, và thường có khuynh hướng muốn thả lỏng thị trường ra cho tư nhân loay hoay thay vì để chính phủ thọc ngoáy vào kiểm soát với quản lý (mặc dù tất nhiên là vẫn phải có một ít trong khuôn khổ).
Đáng chú ý là Bradbury không thích mấy cái kiểu bàn luận chính trị, phản đối việc cái gì cũng chính trị hóa với nhồi nhét định hướng vào. Cái này thì nó liên quan đến các khía cạnh của cuộc sống thực hơn, chứ không nhất thiết là liên quan đến văn chương (bởi văn của Bradbury cũng nhồi chính trị vl ra đấy thôi 🐧 ), cơ mà nếu thấy một tác phẩm như Iron Heel, về cơ bản là sách tuyên truyền xã hội chủ nghĩa và kêu gọi cách mạng đội lốt truyện Sci Fi, ông anh rất có thể sẽ thấy ngứa mắt. Đặt Bradbury với Jack vào 1 căn phòng thì chắc sẽ không có cái gì nguy hiểm như kiểu Ayn Rand đâu, cơ mà đôi bên chắc ngồi nói chuyện được 2 phút là sẽ chuyển thành to tiếng ngay, xong thêm phút nữa thì mỗi ông lượn một ngả.
Thế nên là nếu một thanh niên như Luigi, người bảo thích đọc Bradbury với Rand, hai nhân vật theo xu hướng ủng hộ thị trường tư bản tự do, dù ở hai cấp độ rất khác nhau, lại được cho đọc sách của Jack London, một thanh niên với tư tưởng ở hướng đối nghịch, thì có lẽ sẽ có một phản ứng thú vị lắm đấy.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓