Bữa nay mình mới vớ được một bài báo của tờ Chicago Sun-Times, giới thiệu về một số cuốn sách đáng chú ý nên đọc trong hè này, anh em.
Trong số các tác phẩm được đề cập đến trong bài báo này, đáng chú ý nhất với chúng ta có lẽ sẽ là Tidewater Dreams của Isabell Allende, The Rainmakers của Percival Everett, và The Last Algorithm của Andy Weir.
Thằng Tidewater Dreams thì là một tiểu thuyết Magical Realism lai Sci Fi, với bối cảnh là tương lai gần, và nội dung xoay quanh một gia đình khám phá ra bí mật của tổ tiên trong lúc đang phải đối mặt với vấn nạn bị nước biển dâng cao đe dọa làm đảo lộn cuộc sống.
The Rainmakers thì cũng hơi giống thế, có điều đậm chất Cli Fi hơn, với bối cảnh là miền Tây nước Mỹ, khi mưa nhân tạo đã trở thành một mặt hàng xa xỉ, và nhân vật chính trong truyện là một "nhà môi giới lượng mưa", bấy giờ đang ngày một thấy lấn cấn về cái nghề của mình.
The Last Algorithm thì kiểu Techno-thriller khá truyền thống, với nội dung xoay quanh một thằng em 96 tình cờ phát hiện ra rằng một hệ thống Al đã hình thành được ý thức, và suốt bao nhiêu năm qua, nó đã bí mật đứng ra thao túng đủ thứ sự kiện trên toàn cầu.
Cá nhân mình thì chưa đọc Tidewater Dreams, cơ mà quả The Last Algorithm với The Rainmakers thì đã đọc rồi. Thằng Algorithm thì nghe cái kiểu mô tả hơi bị generic thế thôi, cơ mà vào đọc thì siêu ổn. Anh em cũng biết cái kiểu của Andy Weir rồi đấy: cho một thằng nhân vật chính tưng tửng, nói được 5 câu thì 2 câu là đùa, 1 câu là chửi tục theo kiểu cợt nhả, và 2 câu còn lại là sủa kiến thức khoa học. Giờ anh em chỉ việc bê nguyên xi cái nguyên mẫu đó, sửa tên từ Mark/Ryland/Jazz thành Anthony, và thay mớ hàn rèn với cả vật lý không gian thành khoa học máy tính là xong. Theo chân thanh niên này trong cái quá trình ông anh ngồi giải mã các manh mối với trốn tránh các mưu đồ truy sát của con AI thì thấy cũng không hẳn là mới mẻ lắm, cơ mà cái kiểu đưa thông tin với suy nghĩ nội tâm của Anthony thì hài không chịu được. Nếu có gì phải chê thì có lẽ chỉ là đồng chí Weir nhà ta mắc cái bệnh “How do you do, fellow Gen Z” hơi nhiều, và nhồi đủ kiểu meme với từ trendy của giới trẻ kiểu skibidi toilet với rizz các kiểu vào, đọc mà ngứa cả thịt.
Đáng chú ý là cái truyện đã được Weir đăng chùa lên web cá nhân, và thậm chí còn đã có một bạn dịch hẳn ra tiếng Việt rồi. Anh em nào quan tâm có thể tham khảo ở đây nhé: https://shorturl.at/M3dfc.
Về thằng The Rainmakers thì thực ra mình vẫn còn đang đọc dở, cơ mà căn cứ vào những phần đã đọc tính đến nay, thằng này cũng ngon nghẻ phết đấy chứ đùa đâu. Không như con Algorithm, Rainmakers không có cái gì gọi là hành động giật gân, không có cái gì cười đùa hô hố cả, mà nó là một tác phẩm tâm lý rất trầm lắng. Gần như mọi xung đột của câu chuyện đều chỉ đến từ những cuộc đấu tranh nội tâm của nhân vật chính, xoay quanh cái cách lương tâm và trách nhiệm của ông này cứ va chan chát với nhau. Bên cạnh đó, truyện còn là một tác phẩm phê phán xã hội rất sâu sắc, mượn một thế giới tương lai để chỉ trích mạnh mẽ cái xã hội hiện tại, gióng lên hồi chuông cảnh báo về cái xu hướng ngày càng chú trọng đặt lợi nhuận lên trên mọi giá trị đạo đức và nhân văn mà chúng ta xem chừng càng lúc càng sa đà vào, cũng như những hậu quả khủng khiếp tiềm tàng đang chờ đợi nếu ta không mau chóng nhận ra mình đang bước đi trên một con đường như thế nào.
Về thằng này thì không có chỗ nào đọc chùa cả, cơ mà Doubleday, nhà xuất bản của truyện, đã tung bản audio của 3 chương đầu lên Youtube, và những chương này thể hiện được rất tốt cái không khí và nét hấp dẫn của truyện. Anh em có thể nghe thử ở đây nhé: https://www.youtube.com/watch?v=boS3WJ7lxJM.
Ngoài ra thì còn một thứ nữa mình muốn bàn, cơ mà để bàn về cái đấy, trước tiên mình cần anh em nghía qua mấy cái truyện kia cái đã. Mọi người cứ vào đọc/nghe thử đi nhé, xong quay lại đây sau cũng được.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Ok, bố láo thế đủ rồi, giờ mới là bài viết thật này <(").
Nếu như anh em chỉ cần Google sơ qua mấy cái truyện mình nhắc đến ở trên thôi, hẳn là mọi người cũng đã biết thừa câu chuyện thực ở đây là gì. Còn với những anh em nào chưa Google, và đang ngẩn ngơ chẳng hiểu mô tê gì sau khi bấm vào mấy cái link mình đưa, thì câu chuyện đại loại như sau:
Đâu tầm tuần trước, tờ Chicago Sun-Times có cho ra một số báo, trong đấy có cái bài trong ảnh do Marco Buscaglia viết. Nếu nhìn sơ qua, anh em sẽ không thấy có vấn đề gì, bởi nó trông chỉ như mấy cái bài giới thiệu truyện sách xuất hiện nhan nhản khắp nơi khắp chốn, từ báo đến tạp chí cho đến cả mạng xã hội. Tuy nhiên, nếu là fan của ít nhất một tác giả có trong danh sách, anh em dễ chừng sẽ thấy lấn cấn, bởi khả năng cao là anh em chưa từng nghe đến tên cái tác phẩm được nhắc đến trong bài bao giờ, và cũng chưa từng thấy tác giả PR về nó. Nếu chạy đi Google thử, anh em cũng sẽ không thấy bất kỳ chỗ nào bán cái quyển sách đấy, không một bên nào từng review nó, và không có bất cứ bài truyền thông gì về nó cả.
Lý do là vì nó không hề tồn tại.
Và bất kể cái quyển mà anh em không tìm được có là gì, thì nó cũng không phải là thằng duy nhất. Phải đến quá bán cái danh sách này là những cuốn sách bịa láo, chưa từng được ai viết ra cả, chứ đừng nói là các tác giả tên tuổi như kia.
Trong mấy ngày sau đó, cái danh sách bịa này đã lan truyền đi khắp cõi mạng, và tờ Chicago Sun-Times đã phải hứng bão gạch đá từ phía độc giả. Trước tình hình này, Buscaglia, tác giả của bài báo, đã thú thực tất cả. Ông anh thực chất đã nhờ AI biên hộ cái bài này, chứ không viết gì cả. Như anh em nào hay dùng AI thì hẳn đều biết rất rõ, bọn AI rất hay có cái tật tự bịa thông tin, đặc biệt là khi được yêu cầu viết các nội dung dài, và vụ này cũng không nằm ngoại lệ. Buscaglia thấy con AI biên xong cho bài rồi thì không biết là do bị deadline dí sát quá hay chỉ đơn giản là lười mà đã chẳng xác minh lại các thông tin con AI chém ra, cứ thế quẳng thẳng cho tổng biên thôi. Xong đến tổng biên cũng chẳng kiểm tra lại nốt, và đã điềm nhiên đem nó đi in, dẫn đến việc ta có cái câu chuyện ngày hôm nay.
Vâng, một tờ báo chuyên nghiệp mà còn có quy trình fact check lỏng lẻo hơn cả khi tôi ngồi chém mấy bài Phony-versary, anh em ạ <(").
Sau vụ này, tờ Chicago Sun-Times đã phải rút lại bài báo kia khỏi trang web (mặc dù ấn bản giấy thì chịu chết), và sau đó đã đăng một bài xin lỗi. Anh em có thể tham khảo nó ở đây: https://chicago.suntimes.com/press-room/2025/05/20/chicago-sun-times-response-to-may-18-special-section?ignoreCache=1.
Và anh em cứ yên tâm, lần này là link thật, không phải Rickroll đâu <(").
Mà giờ ngẫm lại, chính ra mấy cái quyển mà con AI chém ra nghe mùi cũng là ý tưởng hay phết đấy. Quả Algorithm với Tidewater thì nghe hơi thiếu sáng tạo tí, nhưng mà triển khai tốt thì cũng ngon choét chứ đùa đâu. Riêng con Rainmakers thì thực sự đúng là hấp dẫn ngay từ cái ý tưởng, đồng chí nào viết được thành truyện ngon nghẻ đầy đủ, kiểu Tender Is the Flesh nhưng mà đỡ buồn nôn hơn, thì mình sẵn sàng bỏ tiền ra để mua đấy.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓