Bữa nay mình vừa mới vớ được cái clip bên dưới, trưng ra hình dung của một thuật toán AI về tương lai tiến hóa của loài người. Trông mà thấy ảo phết 🐧.
Khi nhìn vào cái clip này, mình thấy phần về cuối khá đáng chú ý. Theo như phỏng đoán của nó (hay đúng hơn là cách nó tập hợp các hình ảnh phỏng đoán về tương lai loài người) thì sau khi tiến hóa đến mức đã trở thành cyborg hoặc thậm chí là rôbốt hoàn toàn rồi, con người sẽ tái trở thành các sinh vật trông có vẻ sinh học phần nhiều. Đám sinh vật ấy nhìn hao hao giống mấy con Elder Thing của Lovecraft, trước khi rốt cuộc chuyển sang một thứ nhìn cứ như thể… giun vậy.
Khi nhìn vào đấy, ta rất dễ sẽ lý giải rằng sở dĩ con AI để loài người tiến hóa thành giun vì nó bị… ngu, và khả năng cao đấy cũng chính là đáp án đúng. Bất chấp những tiến bộ của mình, mấy cái thuật toán AI tạo ảnh này vẫn còn làm ăn rất lôm côm, thế nên nó dễ chừng đã bốc nhầm cái ảnh về người ngoài hành tinh hay gì đó để nhồi vào phần chót, và bắt đầu từ đấy thì càng lúc càng đi lệch hướng. Tuy nhiên, thật tình cờ là trong Sci Fi, ta có ít nhất hai tác phẩm rất nổi có thể được mang ra để chứng minh rằng con AI không phải chém bừa, mà nó chém rất có cơ sở (dù rằng cơ sở đấy nằm trong các tác phẩm giả tưởng với độ chém cực kỳ cao chứ không phải thứ gì mang tính khả thi cả). Hai thằng đó là Dune và I Have No Mouth, and I Must Scream.
Về phần Dune thì đây là một series Space Opera kiêm Social Science Fiction do Frank Herbert sáng tác. Truyện lấy bối cảnh hàng ngàn năm trong tương lai, lúc loài người đã lan tỏa ra khắp vũ trụ và hình thành một đế chế liên ngân hà. Trong một hai cuốn đầu của series, loài người nhìn chung chẳng thay đổi gì nhiều về mặt cơ thể vật lý, chỉ là công nghệ với xã hội là khác đi thôi (mặc dù tùy cách nhìn nhận, ta cũng có thể nói là xã hội loài người thực chất vẫn như xưa, chỉ khoác lên mình một cái mã khác).
Tuy nhiên về sau, một nhân vật tên là Leto II Atreides đã xuất hiện. Vì một số lý do mang tính spoiler hơi nặng, thanh niên này rốt cuộc đã hợp thể với một con giun cát. Theo như miêu tả, hình thể của đồng chí này trông như sau:
“Ta không còn cảm thấy lông mao cá cát chọc vào da thịt mình, bao bọc chỗ nước trong người ta với hàng rào nhau thai của chúng. Chúng ta nay đã gần như quyện thành một, với chúng là làn da của ta còn ta thì là sinh lực thúc đẩy toàn khối cử động... chủ yếu là thế. Tại thời điểm viết ra những dòng này, cái khối tổng thể có lẽ trông sẽ rất tởm lợm trong mắt người đời. Có thể gọi ta là một dạng tiền giun. Cơ thể của ta dài khoảng bảy mét và có đường kính hơn hai mét, gờ và rãnh phủ kín gần như toàn bộ chiều dài thân, với bản mặt Atreides của ta được đặt ngang đầu người ở một chót thân, trong khi cánh tay và bàn tay (vẫn còn khá dễ để nhận ra là tay con người) nằm ngay bên dưới. Còn cẳng chân và bàn chân ta ư? Chà, chúng đã teo đi gần hết rồi. Kỳ thực chỉ ngang cặp chân chèo thôi, và chúng đã lui sâu xuống khúc dưới của cơ thể ta.”
Về phần I Have No Mouth, and I Must Scream thì nó là một truyện ngắn hậu tận thế của Harlan Ellison, ra đời xấp xỉ cùng thời với Dune. Truyện cũng lấy bối cảnh là tương lai, có điều chỉ hơn một thế kỷ thôi chứ không đến nỗi bay tít tận hàng mấy thiên niên kỷ như Dune. Trong quá khứ của truyện, loài người từng chế tạo ra một dạng siêu máy tính gọi là AM (viết tắt của “Allied Mastercomputer”) để quản lý vũ khí và quân đội. Rốt cuộc, một con AM hình thành được nhận thức, và nó nuốt chửng hết những con AM khác, sau đó tiêu diệt sạch loài người, chỉ để lại đúng một nhóm nhỏ sống sót. Không phải vì nó nhân từ hay gì đâu, mà vì nó muốn tra tấn những người đấy để tiêu khiển.
Đến cuối truyện, vì một lý do cũng mang tính spoiler rất nặng, cả cái nhóm kia chỉ còn lại đúng 1 người, và người đấy đã bị con AM biến thành một thứ tạo vật quái thai vô cùng. Theo lời tả của nhân vật đấy, cá thể cuối cùng của nhân loại trông như thế này:
“Tôi là một tạo vật khổng lồ, mềm nhũn như thạch. Người tôi tròn nhẵn, không mồm không miệng, và thế chỗ cặp mắt ngày xưa của tôi là những cái lỗ trắng co bóp, đong đầy sương mù. Cánh tay của tôi nay là những chi dẻo tựa cao su; các khối người tôi đã bị bo tròn thành những ụ bướu trơn trượt không chân, cấu thành từ những vật chất mềm, trơn trượt. Mỗi khi di chuyển, tôi bỏ lại phía sau một vệt ẩm nhoen nhoét. Những mảng màu xám bệnh tật, hắc ám hết loang ra rồi lại biến mất khỏi bề mặt của tôi, như thể bên trong đang có luồng sáng nào đấy chiếu ra ngoài.
[…]
Tôi không có mồm. Trong khi tôi lại cần gào thét.”
Công bằng mà nói thì nhân vật trong cả hai tác phẩm trên đều không hẳn là thành phẩm của quy trình tiến hóa. Trong trường hợp của Dune, ta có một kẻ tự chập bản thân vào với giun cát để trở thành một sinh vật lai tạp quái thai, độc nhất vô nhị. Trong trường hợp của I Have No Mouth, and I Must Scream, ta có một nhân vật bị một con rôbốt/AI thò tay vào chỉnh sửa đến mức trở nên không còn giống người nữa, và đây cũng chỉ là trường hợp cá biệt mà thôi. Thêm vào đó, I Have No Mouth, and I Must Scream, nhân vật giống với một con ốc sên không vỏ hơn là giun nữa. Tuy nhiên, nếu không quá xét nét đến mấy cái tiểu tiết đó (mặc dù cái “tiểu” tiết này kể cũng khá to 🐧 ), ta sẽ thấy đấy vẫn có thể coi là hai viễn cảnh về dáng hình tương lai của nhân loại, và chúng nó lại còn rất khớp với những gì con AI trong bài vẽ ra nữa chứ. Thế nên biết đâu đấy, có khi cái hình dung chót của nó về loài người đến từ tranh ảnh minh họa cho hai tác phẩm này chứ chẳng đùa.
Mà nghĩ đến cảnh con AI đọc I Have No Mouth, and I Must Scream xong quyết định đấy phải là tương lai loài người, tớ tự nhiên lại thấy lạnh gáy quá, các cậu ạ 🐧.
***
Bài gốc được đăng trong group Hội thích truyện Sci Fi trên Facebook. Cùng ghé chơi group để thảo luận về bài viết hoặc đọc thêm các bài tương tự, bạn nhé.
↓